нада́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; зак.
1. безас., з інф. Прыйсціся, здарыцца.
Мне таксама надарылася там пабываць.
2. Выдацца, выпасці.
Вясна надарылася надзвычай ранняя.
3. Трапіцца, сустрэцца.
Надарыўся цікавы чалавек.
|| незак. надара́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натра́піць, -плю, -піш, -піць; -тра́п; зак., на каго-што.
1. Напасці, наткнуцца на што-н.
Н. на грыбное месца.
2. Сустрэцца з кім-н., выпадкова наткнуцца на каго-н.
Н. на сяброў.
|| незак. натрапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ На́ўрышча ’напасць, гора, ліха, бяда’ (жлоб., Жыв. сл., Ян.), наўрэць ’неспадзявана сустрэць, убачыць, напаткаць’: вужаку наўрэў (Купала), наўрэцца ’напаткацца’ (Жд. 2), наўрицца ’выпадкова набрысці, натрапіць, нечакана сустрэцца’ (Гарэц., Бяльк.), наўрыцца ’знячэўку спаткаць, натрапіць’ (маладз., Янк. Мат.), параўн. выпадак (ву́падок) ’няшчасце, непрыемнае здарэнне’ (ТС). Да ўраць ’натыкаць, насаджваць’, гл. наўраць, наві раць, наворышча, вор2© да семантыкі ϊ параўн. наткнуцца ’нечакана сустрэць’, спаткацца ’сустрэцца’ і пид.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разміну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Ідучы адзін аднаму насустрач, не сустрэцца; разысціся.
Р. з сябрам.
2. Разысціся пры сустрэчы, не дакрануўшыся адзін да аднаго, не зачапіўшы адзін аднаго.
На вузкай дарозе машыны ледзь размінуліся.
|| незак. разміна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напатка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Ідучы, едучы, сустрэцца з кім‑н., трапіцца каму‑н. насустрач. Не паспелі .. [Лабановіч з Турсевічам] адысціся і ста крокаў ад школы, як напаткаўся памочнік пісара. Колас. На вуліцы хлопцу напаткаліся дзяўчаты, што весела і заўзята, перабіваючы адна адну, гаманілі. Мележ.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Сустрэцца, трапіцца пры чытанні, у рабоце і пад. Напаткаліся цікавыя мясціны ў кнізе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпа́дкам, прысл.
1. Тое, што і выпадкова (у 1 знач.). Сустрэцца выпадкам. Трапіцца выпадкам.
2. у знач. пабочн. Дарэчы, між іншым. Ты, выпадкам, не з гасцей ідзеш?
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падвярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вывіхнуцца, аказацца пашкоджаным (пра ногі, рукі).
Нага падвярнулася.
2. перан. Выпадкова сустрэцца, аказацца побач або выпасці, прыйсціся на чыю-н. долю (разм.).
Падвярнуўся знаёмы.
Падвярнуўся зручны момант.
|| незак. падваро́чвацца, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́піцца, -плюся, -пішся, -піцца; зак.
1. Выпадкова сустрэцца, надарыцца.
У лесе трапілася лісіца.
2. Дастацца.
Мне трапілася цікавая кніга.
3. безас., з інф. Выпасці на чыю-н. долю, прыйсціся.
Трапілася бачыць жывога Янку Купалу.
◊
Трапілася чарвяку на вяку (разм., жарт.) — пра вельмі рэдкую ўдачу, шчаслівы выпадак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
саткну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм.
1. Нечакана сустрэцца; сутыкнуцца. Саткнуліся мы з.. [Скрылевічам] на рагу Савецкай і Ленінскай. Крапіва.
2. Злучыцца, змацавацца адно з адным канцамі, краямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’е́хацца, з’е́дуся, з’е́дзешся, з’е́дзецца; з’е́дзься; зак.
1. Едучы, сустрэцца, сутыкнуцца.
З. на ростанях.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сабрацца ў адно месца, прыехаўшы з розных месц (пра многіх).
На вяселле з’ехалася ўся радня.
|| незак. з’язджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. з’езд, -у, М -дзе, м. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)