само́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве ў адзіноце, адасоблена.

Самотнае жыццё.

2. Сумны, журботны.

Самотныя вочы.

|| наз. само́тнасць, -і, ж.

С. лягла на душу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жало́бны, -ая, -ае.

1. гл. жалоба.

2. Сумны, тужлівы, маркотны.

Ж. марш.

Нешта сумнае і жалобнае чулася ў курлыканні журавоў.

|| наз. жало́бнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

міно́р, -у, м.

1. Музычны лад, акорд якога грунтуецца на малой тэрцыі (спец.).

2. перан. Сумны, прыгнечаны настрой (разм.).

Быць у міноры.

|| прым. міно́рны, -ая, -ае.

М. настрой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хму́рны, -ая, -ае.

1. Пахмурны, воблачны (пра неба, надвор’е і пад.).

Х. дзень.

Хмурная пара года.

2. перан. Сумны, пануры.

Гаспадар сядзеў х.

Х. настрой.

|| наз. хму́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беспрасве́тны, -ая, -ае.

1. Вельмі цёмны; бясконцы (пра дождж, цемру і пад.).

Беспрасветная ноч.

2. перан. Вельмі сумны, без надзеі на што-н. лепшае.

Б. сум.

|| наз. беспрасве́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

журбо́тны, -ая, -ае.

1. Ахоплены журбою, сумны, маркотны.

Журботная песня.

Журботныя вочы.

2. Які выклікае журбу, сум (пра час, выгляд чаго-н. і пад.).

Журботная цішыня балот.

|| наз. журбо́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ну́дны, -ая, -ае.

1. Невясёлы, маркотны, сумны.

2. Які наганяе нуду; нецікавы; поўны нуды, тугі.

Нудная песня.

3. Які не перастае, трывожыць бесперастанку (пра боль і інш.).

|| наз. ну́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прэ́сны, -ая, -ае.

1. Без солі або з недастатковай колькасцю солі (ці кіслаты, вастрыні).

Прэсная вада.

Прэсная страва.

2. перан. Пазбаўлены жывасці, займальнасці, нецікавы, сумны (разм.).

Прэсныя жарты.

|| наз. прэ́снасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уны́лый

1. (испытывающий уныние) марко́тны, тужлі́вы, су́мны;

уны́лый челове́к марко́тны (тужлі́вы, су́мны) чалаве́к;

2. (наводящий уныние) ну́дны, нудлі́вы;

уны́лая пе́сня ну́дная (нудлі́вая) пе́сня.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змаркатне́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Маркотны, сумны. Конь стаяў змаркатнелы, пануры, Кроў сцякала з нагі варанога. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)