аманімі́я, ‑і, ж.

Гукавое супадзенне слоў, якія адрозніваюцца паміж сабою значэннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаабажа́нне, ‑я, н.

Абажанне самога сябе; захапленне самім сабою, сваёю асобай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адце́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Разнавіднасць аднаго і таго ж колеру (гуку і пад.).

А. ружовага колеру.

2. перан. Асаблівасць, якая ўяўляе сабою ледзь улоўны пераход ад аднаго да другога.

Розныя адценні ў значэнні слова.

3. перан., чаго. Дадатковая ўласцівасць чаго-н.

Прагучаў папрок з адценнем злосці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.

1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.

С. са злачынцам.

С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).

2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.

С. з уборкай хлеба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кру́чча, ‑а, н., зб.

Крукі. Абвісае кручча, якім сашчэплены паміж сабою вагоны. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улі́цца, увалью́ся, увалье́шся, увалье́цца; увальёмся, увальяце́ся, увалью́цца і улію́ся, уліе́шся, уліе́цца; уліёмся, уліяце́ся, улію́цца; улі́ўся, уліла́ся, -ло́ся; улі́ся; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Наліцца ўнутр.

У лодку ўлілася вада.

2. перан. Папоўніць сабою, далучыцца.

У працоўны калектыў улілося новае папаўненне.

|| незак. уліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цясні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -ні́мся, цесніце́ся, -ня́цца; незак. (разм.).

1. Размяшчацца ў вялікай колькасці на невялікай прасторы блізка адзін ад аднаго.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Захапляць, напаўняць сабою (пра думкі, пачуцці).

У галаве цясніліся думкі.

3. Рухацца, станавіцца цясней, вызваляючы месца для каго-, чаго-н.; пацясняцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вініцца ’прызнавацца ў віне’; ’слухацца, падпарадкоўвацца’; ’правініцца’ (КТС). Укр. вини́тися ’прызнавацца ў віне’, рус. виниться ’прызнаваць за сабою віну, прасіць прабачэння’; ’быць абвінавачаным’, смал. ’прызнаваць чыю-небудзь уладу, падпарадкоўвацца’, польск. winić się ’прызнаваць сваю віну’. Зваротная форма да вініць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Камані́ць, къмані́ць ’падгаворваць’ (міёр., Нар. сл.). З гамані́ць (гл.). Блізкая семантыка ў рус. пск. гомони́ться ’раіцца, перагаворвацца’, гомо̇ни́ть ’па-сяброўску гутарыць паміж сабою’. Пераход звонкіх//глухіх характэрны для былога балтыйскага арэалу (параўн. рус. гумани́ка ’марошка’ — кумани́ка ’ажыны’, ’марошка’; гл. камані́ца 2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́цесніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Замяніць сабою; выціснуць. Тэхніка выцесніла ручную працу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)