Нацэ́ўнік ’манжэта (частка рукавіцы)’ (Жд. 1). Да цэ́ўка (рукі) ’запясце’, г. зн. ’тое, што надзяваецца на запясце’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плёткі ’шарсцяныя рукавіцы з адным вялікім пальцам’ (брасл., ДАБМ, камент., 948). Да пле́сці (гл.). Параўн. рус. наўг. плётки ’лапці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ва́ражкі, варашкі ’рукавіцы з адным пальцам’ (ДАБМ, 948). Запазычанне з рус. варега, варежка, якое Фасмер звязвае з варяг (Фасмер, 1, 274).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кра́гі ’скураныя накладныя халявы з зашпількамі’ (ТСБМ), ’скураныя рукавіцы’ (Сл. паўн.-зах.). Праз рус. краги са швед. krag (Фасмер, 2, 363).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераку́р, ‑у, м.
Разм. Кароткі перапынак для курэння. Новы знаёмы абвясціў перакур, .. заткнуў рабочыя рукавіцы за пояс і дастаў «Беламор». Няхай. Лагуновіч хрыплым голасам крыкнуў: «Канчай перакур!» і .. хутка пайшоў да машыны. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бамбу́кавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да бамбуку. Бамбукавыя зараснікі. // Зроблены з бамбуку. Фурман стаяў перад партамі, трымаючы ў левай руцэ вялікія рукавіцы з аўчыны, а ў правай — сырамятную пугу на доўгім бамбукавым пугаўі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пялю́х ’назва вялікага пальца ў вязанай рукавіцы’ (Мядзв.). Няясна, магчыма, ад палюх ’палец’ (гл.) у выніку асіміляцыі па мяккасці, верагодна, пад уплывам пяць ’расстаўляць, распінаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
і́рха, ‑і, ДМ ірсе, ж.
1. Вузенькая палоска скуры або аўчыны, якая закладваецца ў шво кажуха, рукавіцы і інш.
2. Разм. Тасёмка або вузкая палоска аўчыны, якой абшываюць край адзення або абутку для ўпрыгожання; аблямоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кажу́шны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кажуха (у 1 знач.). Кажушная латка.
2. Зроблены з кажуха або з аўчыны. Кажушныя рукавіцы. □ Ляпнула клямка, з дзвярэй выйшаў ускудлачаны стары ў палатняных сподніках і ў кажушнай камізэльцы. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пугаўё, ‑я, н.
Дзяржанне пугі; пужальна. Фурман стаяў перад нартамі, трымаючы ў левай руцэ вялікія рукавіцы з аўчыны, а ў правай сырамятную пугу на доўгім бамбукавым пугаўі. Брыль. [Зміцер] трымае ў руцэ пугаўё, а пуга, як доўгая тонкая змяя, цягнецца па гразі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)