пале́зці, -зу, -зеш, -зе; пале́з, -зла; пале́зь; зак.
1. Пачаць лезці (у 1, 3 і 7 знач.).
П. на дрэва.
Хлапчукі палезлі ў сад.
П. біцца.
П. ў кішэнь.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць выпадаць (пра валасы, поўсць).
Валасы ўжо палезлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абліза́цца, -ліжу́ся, -лі́жашся, -лі́жацца; -ліжы́ся; зак.
1. Аблізаць сабе губы.
2. перан. Выявіць пачуццё незадаволенай зайздрасці, не атрымаўшы таго, на што разлічваў.
3. Пра жывёлу: аблізаць на сабе поўсць.
|| незак. аблі́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| аднакр. аблізну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся (да 1 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Перашарсьці́цца ’перайначыцца, стаць іншым’ (віл., Нар. сл.). Да пера- і тарасіцца ’мяняць шэрсць, поўсць’ < шэрсць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ліна́ць ’мяняць поўсць, шэрсць, пер’е’ (Нас.). Да ліня́ць (гл.). Аб мене нʼ > н гл. Карскі, 1, 322–323.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пільсць 1, пілсць ’поўсць, падшэрстак, валасяное покрыва жывёл’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ, Шатал.), пільсьць ’шчацінне (у кабана)’ (лаг., Шатал.), ’воўна горшай якасці’ (Варл.; Бір. Дзярж.), ’поўсць, якая вылезла пры ліньцы’ (Мядзв.), ’ачоскі ад воўны з пылам’ (Шат.), ’вельмі тонкі лямец, які вырабляўся з рознай шэрсці’ (Нас.). Запазычана з польскай pilść ’тканіна з шэрсці ці з воўны, атрыманая шляхам збівання (валяння) яе, лямец’ (Цвяткоў, 59; Кюнэ, Poln., 87). Узыходзіць да прасл. *pьlstь > бел. поўсць (гл.).
Пільсць 2 ’пілавінне’ (капыл., Сл. ПЗБ; слаўг., капыл., ЛА, 1), пільшч ’тс’ (круп., б.-каш., тамсама). Да піліць 1 (гл.). Суф. ‑сць са зборна-рэчыўным значэннем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заліза́ць, ‑ліжу, ‑ліжаш, ‑ліжа; зак., што.
1. Лізаннем ачысціць, загаіць. Залізаць рану.
2. Разм. Прычасаць, прыгладзіць языком поўсць (пра жывёлу). // перан. Вельмі гладка прычасаць. Залізаць валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загры́вак, ‑грыўка, м.
Ніжняя частка грывы, якая прылягае да карка. // Задняя частка шыі ў жывёл. Поўсць на пукатым загрыўку аўчаркі тапырылася. Беразняк. // Разм. Патыліца.
•••
Даць па загрыўку гл. даць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ще́рить несов., разг.
1. (оскаливать) шчэ́рыць, вышчара́ць, вышчэ́рваць, ска́ліць, выскаля́ць, выска́льваць;
2. (топорщить) тапы́рыць;
ще́рить шерсть тапы́рыць поўсць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
альпака́, нескл., н.
1. Свойская бязрогая млекакормячая жывёліна роду ламаў сямейства вярблюдавых, якую разводзяць у высакагорнай зоне Пэру і Балівіі. // Поўсць гэтай жывёліны.
2. Высокагатунковая тканіна, зробленая з поўсці альпака.
[Амерыканскае alpaka або alpaqa.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загла́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
1. Выраўнавацца, стаць гладкім. Складкі на сукенцы загладзіліся. Поўсць на кані загладзілася.
2. перан. Страціць вастрыню, стаць менш адчувальным. [Яніна:] Выдайце мяне за Лявона, і ўсё загладзіцца. Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)