зво́ды, ‑аў; адз. няма.
Разм. Нагаворы, плёткі. І жылося б, як у людзей, каб не чужыя зводы. Адамчык. Яго жонка зводы робіць, перадае другому, так толькі і жыве. Янкоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размо́ва, -ы, мн. -ы, -мо́ў, ж.
1. Слоўны абмен з кім-н. звесткамі, думкамі; гутарка.
Завесці размову з сябрам.
Р. па тэлефоне.
2. мн. Чуткі, абгаворы, плёткі.
Пра хлопца хадзіла многа размоў па вёсцы.
3. Мова, гаворка, вымаўленне (разм.).
Па размове лёгка вызначыць, адкуль чалавек родам.
|| прым. размо́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Размоўная інтанацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Мы́тля ’жанчына, якая разносіць плёткі’ (навагр., Нар. словатв.). Да муціць ’хлусіць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нясла́віць, ‑слаўлю, ‑славіш, ‑славіць; незак., каго-што.
Сваімі паводзінамі, учынкамі ўзводзіць няславу на каго‑н.; ганьбіць. [Гаспадыня:] — Плёткі гэта! Мой сын дваранін, а яна што? З ёй не стане свайго імя няславіць... Галавач. [Старая:] — Лепш мяне, калі хочаш, забі, а дзіця не дам няславіць. Грахоўскі. // Абражаць пры людзях чый‑н. гонар; распаўсюджваць плёткі, якія ганьбяць каго‑, што‑н. От жа стаіць Лявон і слухае, як сын абражае, няславіць маці, і адно толькі твар у старога балюча перасмыкаецца. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
болтовня́ ж., разг. балбатня́, -ні́ ж., пустасло́ўе, -ло́ўя ср.; (сплетня) плёткі, -так, ед. плётка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Перацалпоніванне (піріцатюпівыпьпя) ’абгаворванне, плёткі’ (Юрч. СНЛ). Да пера- і цалпопіць ’гаварыць пустое’ (m.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рассла́віць, ‑слаўлю, ‑славіш, ‑славіць; зак., каго-што.
Разм.
1. Моцна расхваліць, надзяліць каго‑, што‑н. славай; уславіць. Расславіць подзвігі герояў.
2. Распусціць чуткі, плёткі пра каго‑, што‑н. Расславіць жанчыну на ўвесь раён.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пляткава́ць ’абгаворваць’ (ашм., Сл. ПЗБ; смарг., Сцяшк. Сл.). З польск. plotkować ’рабіць плёткі’ < plotka > плётка 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перагаво́рка ’плётка’ (Сцяшк. Сл.) — калька з польск. przegadka < przegadać ’разводзіць плёткі’. Да пера- і гавары́ць (гл.), параўн. абгаворваць ’пляткарыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
досу́жий разг.
1. (свободный) во́льны;
досу́жее вре́мя во́льны час;
2. (пустой) пусты́;
досу́жие разгово́ры пусты́я размо́вы; (сплетни) плёткі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)