чыгу́нка I ж. желе́зная доро́га
чыгу́нка II ж., разг. (железная печка) чугу́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буржу́йка
1. прост. буржу́йка, -кі ж.;
2. (печка-времянка) разг. буржу́йка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чыгу́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Рэйкавая дарога, прызначаная для руху цягнікоў.
Пракласці чыгунку.
Рамонт чыгункі.
2. Комплекснае транспартнае прадпрыемства, якое забяспечвае перавозку пасажыраў і грузаў па такой дарозе.
Працаваць дыспетчарам на чыгунцы.
3. Чыгунная печка (разм.).
|| прым. чыгу́начны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пячка́р (печка́р) ’пячнік’. Ад пе́чка (гл. печ) па тыпу лажкар ’майстар па вырабу ложак’ і пад., параўн. аналагічнае балг. печка́р ’чалавек, які робіць ці рамантуе печкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раска́хліваць ’напальваць празмерна’ (мсцісл., Юрч. Вытв.). Прэфіксальна-суфіксальнае ўтварэнне ад ка́хля, звычайнай дыялектнай рэалізацыі ка́фля (гл.). Семантычны ланцужок можа выглядаць наступным чынам: ’кафля’ → ’печка з кафлі’ → ’празмерна напальваць (печку).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Манга́л ’жароўня’ (РБС). З польск. mangał або з рус. манга́л ’тс’, якія з крым.-тат., азерб., туркм. maηgal < араб. manḳal ’пераносная печка’ (Заянчкоўскі, PF, 18 (1964), 169; Фасмер, 2, 567).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прапалі́цца сов.
1. проже́чься;
дзі́рка ~лі́лася — ды́рка прожгла́сь;
2. протопи́ться;
у пе́чы ~лі́лася — пе́чка протопи́лась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
духавы́ в разн. знач. духово́й;
д. арке́стр — духово́й орке́стр;
~ва́я стрэ́льба — духово́е ружьё;
~ва́я — пе́чка духова́я печь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буржу́йка, ‑і, ДМ ‑жуйцы; Р мн. ‑жуек; ж.
Разм.
1. Жан. да буржуй.
2. Невялікая чыгунная печка. Прыйшоў [Габрусь] у будку, падкінуў паленца-другое ў «буржуйку». Шынклер. Партызанскія майстры зашклілі вокны, нарабілі табурэтак, столікаў, паставілі буржуйку, навазілі дроў, падвесілі да столі лямпы — і школа была гатова. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадапо́шні, ‑яя, ‑яе.
Які папярэднічае апошняму, другі ад канца. Праз тыдзень пасля гэтай гутаркі Алесь, Крушына, Печка і Трайны — у чарговай перадапошняй групе няхворых — выйшлі з-за лагерных дратоў. Брыль. І вось я, Васіль Падлескі, студэнт перадапошняга курса сельскагаспадарчага інстытута, прыехаў у палескую глуш, у вялікае сяло. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)