Перакаба́чваць 1 ’перайначваць, вяршыць, рабіць’ (Нас.). У выніку семантычнага пераносу з першаснага перакаба́чваць ’перарабляць што-небудзь на кабат’ (гл. каба́т), параўн. аналагічнае польск. przekabacić, przekabacać ’перарабіць, перацягнуць на свой бок’.
Перакаба́чваць 2, зак. тр. перакаба́ціць ’прамантачыць, растраціць’ (Нас.). Да пера- і каба́к (гл.) — ’прапусціць грошы праз кабак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перачы́нак, пэрэчьпюк, пярчынак, парэчынок, пырычьшок, сюды ж пэрэчыныты ’напластаваць граблямі сена’ (палес., Шатал.; ЛА, 2). Да пера- і чыніць (гл.). Параўн. гродз., зах.-палес. шчыпок (* < прасл. было б *хь‑сіп‑ькь), шчэнок, шчыпка, шчэпа. нічый, шчыпок, шчыняк (ЛА, 2), а да семантыкі — польск. przyczynić ’перарабіць, змяніць форму’, рус. перечни ’пераробка зробленага’ (Даль).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераро́бка ж.
1. переде́лка; перерабо́тка;
2. перерабо́тка;
3. перерабо́тка;
4. перевя́зка;
1-4 см. перарабі́ць 1-3, 6
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераро́блены
1. переде́ланный; перерабо́танный;
2. перерабо́танный;
3. перерабо́танный;
4. переде́ланный;
5. перевя́занный;
1-5 см. перарабі́ць 1-3, 5, 6
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Ператварыць у што-н. у працэсе апрацоўкі.
П. зялёную масу на корм.
2. што. Перарабіць, зрабіць па-новаму, інакш.
П. рукапіс.
3. без дап. Папрацаваць даўжэй, чым было вызначана.
П. тры гадзіны.
|| незак. перапрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перапрацо́ўванне, -я, н. і перапрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. перапрацо́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакро́іць, ‑крою, ‑кроіш, ‑кроіць; зак., што.
1. Пакроіць што‑н. нанава, іначай. Перакроіць сукенку. // перан. Змяніць, перарабіць што‑н. карэнным чынам. У другой паэме А. Бялевіча — роздум аб дружбе, аб каханні і праклён вайне, што перакроіла па-свойму чалавечыя лёсы, адабрала ў людзей шчасце. Гіст. бел. сав. літ.
2. Пакроіць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак.
1. каго-што. Падкаваць нанава або ўсіх, многіх.
П. каню пярэднія ногі.
П. усіх коней.
2. што. Перарабіць каваннем.
П. мячы на аралы (высок.).
3. перан., каго-што. Карэнным чынам змяніць, перавыхаваць (разм.).
П. свой характар.
|| незак. перако́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. перакава́цца, -кую́ся, -куе́шся, -куе́цца; -куёмся, -куяце́ся, -кую́цца; -ку́йся (да 3 знач.); незак. перако́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 3 знач.).
Па ходзе п’есы галоўны герой перакоўваецца.
|| наз. перако́ўванне, -я, н. і перако́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; ‑куём, ‑куяце; зак.
1. каго-што. Падкаваць нанава, іначай, яшчэ раз. Перакаваць каню пярэднія ногі.
2. каго. Падкаваць усіх, многіх. Перакаваць усіх коней.
3. што. Перарабіць каваннем у што‑н. іншае. І клопат мой — дапамагчы Зямлі ў вялікай справе: Перакаваць хутчэй мячы На кельмы і аралы. Кляўко.
4. перан.; каго. Змяніць карэнным чынам, перавыхаваць. [З’явілася] думка, што чалавек сам можа выхавацца ў працы. Яна, маўляў, перакуе чалавека. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераро́бліванне ср.
1. переде́лывание, переде́лка ж.; перераба́тывание, перерабо́тка ж.;
2. перераба́тывание, перерабо́тка ж.;
3. перераба́тывание, перерабо́тка ж.;
4. перевя́зывание, перевя́зка ж.;
1-4 см. перарабі́ць 1-3, 6
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перайна́чыць, ‑чу, ‑чын, ‑чыць; зак., каго-што.
Змяніўшы, зрабіць іншым; перамяніць. Перайначыць жыццё. Перайначыць характар. □ У гэты момант я зусім яшчэ не думаў, што прыму рашэнне, якое пазней перайначыла ўсе мае меркаванні. Галавач. Усё яму не гэтак, усё хочацца перайначыць, перарабіць па-свойму. Кулакоўскі. // Падаць у іншым выглядзе, змяніць пры пераказе, перадачы і пад. Перайначыць матыў песні. □ Там, у кнізе, гэта было напісана ад трэцяй асобы, я перайначыў у думках усё на першую асобу і — запомніў назаўсёды. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)