вегетаты́ўны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які служыць для жыўлення, росту жывёльных і раслінных арганізмаў. Вегетатыўныя органы.
•••
Вегетатыўнае размнажэнне гл. размнажэнне.
Вегетатыўная нервовая сістэма гл. сістэма.
[Лац. vegetativus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпіле́псія, ‑і, ж.
Хранічная нервовая хвароба, якая характарызуецца сутаргавымі прыступамі і стратай прытомнасці; падучая хвароба. [Блізнюк:] — Я ведаю чалавека, які лечыць эпілепсію, падучую хваробу. Дамашэвіч.
[Грэч. epilēpsía.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́рвный в разн. знач. нерво́вы;
не́рвная кле́тка нерво́вая кле́тка;
не́рвный челове́к нерво́вы чалаве́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парасімпаты́чны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які разам з сімпатычным аддзелам вегетатыўнай нервовай, сістэмы ўдзельнічае ў рэгуляцыі дзейнасці ўнутраных органаў (пра нервы, нервовыя валокны і пад.). Парасімпатычнал нервовая сістэма.
[Ад грэч. para — побач і сімпатычны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
істэры́я, ‑і, ж.
Нервовая хвароба, яна праяўляецца ў прыпадках, павышанай зласлівасці, сутаргавым смеху са слязамі. // перан.; чаго або якая. Узбуджаная, ліхаманкавая дзейнасць у якім‑н. кірунку. Ваенна істэрыя.
[Ад грэч. hystera.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
транс, ‑у, м.
Спец. Форма псіхічнага расстройства, якая выяўляецца ў бессвядомых учынках і дзеяннях. Упасці ў транс. // Кніжн. Павышаная нервовая ўзбуджанасць, якая суправаджаецца стратай кантролю над сваімі ўчынкамі.
[Фр. transe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вегетаты́ўны биол. вегетати́вный;
~ная нерво́вая сістэ́ма — физиол. вегетати́вная не́рвная систе́ма;
~нае размнажэ́нне — биол. вегетати́вное размноже́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узру́шанасць, ‑і, ж.
Стан узрушанага; усхваляванасць; трывога. Дзяўчына зусім супакоілася, нервовая ўзрушанасць зусім прайшла. Маўр. Панавала бадзёрая ўзрушанасць — ва ўсіх толькі і было размоў, што пра Мінск, пра штурм... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сістэ́ма ‘лад’, ‘сувязь элементаў паміж сабой, размешчаных у пэўным парадку’ (ТСБМ), сыстэ́ма ‘тс’ (Ласт., Некр. і Байк., Стан.). Запазычанне з заходнееўрапейскіх моў праз рус. систе́ма ‘тс’ ці польск. systema, system ‘тс’. У значэнні ‘нервовая сістэма’ з’яўляецца ў пачатку XX ст. (Крамко, Гіст. мовы, 2, 146). Франц. système з лац. systēma ад грэч. σύστημα ‘складанне, укладанне’; гл. Фасмер, 3, 628; Брукнер, 512; ЕСУМ, 5, 244.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неўраўнава́жаны, ‑ая, ‑ае.
Якому не ўласціва душэўная раўнавага; які лёгка паддаецца настрою. [Шыковіча добра ведаў, што .. [Галіна Адамаўна] зусім не такая спакойная, што яна ў дзесяць разоў больш нервовая, чым яго жонка. Неўраўнаважаная, раўнівая... Шамякін. Мікіта быў чалавек неўраўнаважаны, гарачы, не ўмеў трымаць язык за зубамі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)