асвяці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., асве́ціцца; зак.
1. Стаць светлым, напоўніцца святлом.
Хата ярка асвяцілася.
2. Ажывіцца, прасвятлець пад уплывам якога-н. пачуцця, думкі і пад.
Твар чалавека асвяціўся шчаслівай усмешкай (перан.).
|| незак. асве́чвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
налі́цца, -лью́ся і -лію́ся, -лье́шся і -ліе́шся, -лье́цца і -ліе́цца; налі́ўся, -ліла́ся, -ло́ся; налі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нацячы, пранікнуць куды-н.
Налілася вада ў бочку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Напоўніцца чым-н. вадкім.
Вядро налілося роўна з берагамі.
3. перан. Змяніць колер, афарбоўку.
Шчокі наліліся румянцам.
4. Стаць сакавітым, спелым.
Яблыкі наліліся сокам.
5. перан. Напоўніцца якой-н. якасцю (сілай, здароўем, злосцю і пад.).
Мускулы наліліся.
◊
Наліцца кроўю (разм.) — пачырванець ад прыліву крыві.
|| незак. наліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прані́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Напоўніцца, ахапіцца якім‑н. пачуццём, думкай і пад. [Волька] праніклася жалем да сяброўкі, да яе цяжкага лёсу сіраціны. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
азанава́цца, ‑нуецца; зак. і незак.
Спец.
1. Напоўніцца (напаўняцца), насыціцца (насычацца) азонам. У час навальніцы паветра азануецца.
2. толькі незак. Зал. да азанаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наспе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.
1. Стаць спелым, паспець, напоўніцца чым-н. знутры.
Калоссе наспела.
Нарыў наспеў.
2. перан. Стаць патрэбным, надзённым, непазбежным.
Наспела ідэя аховы прыроды.
3. перан. Надысці, настаць.
Раптам наспелі неадкладныя справы.
|| незак. наспява́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прася́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак., чым.
Пранікнуцца, напоўніцца якім‑н. пачуццём, перакананнем, ідэяй. — Трэба прасякнуцца адказнасцю за даручаную вам справу і думаць аб гэтым кожную хвіліну. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазаплыва́ць², 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.
1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.), чым і без дап. Заплысці, пакрыцца або напоўніцца чым-н. — пра ўсё, многае.
Шчыліны пазаплывалі смалой.
2. Распаўнець — пра ўсіх, многіх (разм.).
Твары пазаплывалі тлушчам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
агаласі́цца, ‑лосіцца; зак.
Напоўніцца якімі‑н. моцнымі гукамі (пра паветра, прастору). Не задаволіліся карнікі адным наездам, дзён праз два наведаліся яшчэ раз. І яшчэ раз плачам агаласілася некрашоўская вуліца. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́цца, ‑льецца і ‑ліецца; пр. наліўся, ‑лілася, ‑лілося; заг. наліся; зак.
1. Нацячы, пранікнуць куды‑н. Налілася вада ў пограб.
2. Напоўніцца якой‑н. вадкасцю. Лодка налілася вадой.
3. перан. Змяніць колер, афарбоўку. Хмара налілася густою сінню. □ Залацістай чырванню налілася неба за Свіслаччу. Новікаў.
4. Напоўніцца сокамі (пра плады, зерне і пад.). Яблыкі наліліся. □ Наліліся сокам Спелыя брусніцы, І абапал сцежак Выраслі грыбы. Грахоўскі. Жыта стала ўжо бурае, і нават адсюль відаць, што колас наліўся; ён не тырчыць старчма, а хіліцца на пругкай сцябліне. Асіпенка.
5. перан. Напоўніцца якой‑н. якасцю (здароўем, сілай, злосцю і пад.). Зноў наліліся сілаю мускулы, выпрасталася спіна, перасталі ныць ногі, рассеяўся дакучлівы тлум у галаве. С. Александровіч. Начальнік раптам пачырванеў, яго надзьмуты і змораны твар наліўся абурэннем. Быкаў.
•••
Наліцца кроўю — пачырванець ад прыліву крыві. Абраза і гнеў запоўнілі сэрца хлопчыка. Яго вочы наліліся крывёю, сціснуліся кулачкі. Шамякін.
Наліцца слязамі — напоўніцца слязамі (пра вочы). Міця адчуў, што вочы наліліся слязамі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
испо́лнитьсяII сов., уст. (наполниться) напо́ўніцца (чым); (проникнуться) прася́кнуцца;
се́рдце испо́лнилось ра́достью (ра́дости) сэ́рца напо́ўнілася ра́дасцю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)