накури́ть сов.

1. накуры́ць, надымі́ць;

2. (перегонкой) спец. накуры́ць, нагна́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

взвинти́ть сов.

1. (цены) нагна́ць, узня́ць;

2. (нервы) узбудзі́ць, узру́шыць, напру́жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наго́н, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 4, 5, 7, 9 і 10 знач.).

2. Час, які наганяецца пры руху (пра цягнікі, караблі і пад.). Зрабіць наган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наго́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 9 знач.).

2. Разм. Вымова, наганяй. На крайні выпадак.. [Міхайлаў] можа атрымаць строгую нагонку за не дагляд. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навярста́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Спец. Шляхам вёрсткі зрабіць у нейкай колькасці.

навярста́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Тое, што і нагнаць (у 2–4 знач.). Навярстаць упушчанае. □ Празяваеш.. [летні дзень] — зімою месяцам не навярстаеш. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панаганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; зак.

1. каго-чаго. Нагнаць, сабраць у адным месцы многа каго-, чаго-н.

П. жывёлы на бойню.

П. лодак у бухту.

2. што. Нацерці (пра мазалі).

П. мазалі на руках.

3. што. Набіваючы, насадзіць на што-н. усё, многае.

П. абручы на бочку.

4. чаго. Увагнаць многа чаго-н. куды-н.

П. цвікоў у сцяну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нажаха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Нагнаць страху, напужаць. Здавалася, што.. і бомбы рвуцца несапраўдныя, і кулямёты лапочуць толькі для таго, каб нарабіць траскатні і нажахаць нас. Сабаленка. [Салавей:] — Нажахаем мяцежнікаў, закруцяцца яны, як шкурат на агні, тады лёгка будзе прарвацца нашым часцям. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарва́ць¹, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак., чаго.

1. Сарваць нейкую колькасць чаго-н.

Н. кветак.

Н. букет.

2. Парваць нейкую колькасць чаго-н.

Н. паперы.

3. Нацерабіць нейкую колькасць (лёну, канопляў і пад.).

Н. ільну.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.) і што. Нагнаць (пра вецер; разм.).

Вецер нарваў снегу.

|| незак. нарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Напярэ́сцігі ’напярэймы, наперарэз’ (Сцяшк.; зэльв., Жыв. сл.; карэл., Янк. 1), напярэ́сцікі ’наўпрасткі, карацейшым шляхам, наперарэз (ісці, бегчы)’ (Янк. 1). Ад незафіксаванага *пярэ́сціг ’абгон’, да рэдкага ў беларускай мове — сці́гнуць ’дагнаць, дасягнуць’ (прасл. *stignǫti), параўн. насці́гнуць ’нагнаць’ (Некр. і Байк.) і пад.; утворана па тыпу наперахопкі ’навыперадкі’, наперагонкі ’тс’ і г. д., формы з ‑к‑ замест ‑г‑ пад уплывам апошніх.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сціга́ць ’шпарка ісці шырокімі крокамі, сігаць’ (Адм.), сціґаць ’даганяць’ (Чуд.), сцігава́ць ’цікаваць; пільнаваць’ (лаг., Сл. ПЗБ), сцігану́ць ’шпарка пайсці, сігануць’ (Адм.). Укр. сти́гнути ’даспяваць (аб раслінах); хутка ісці’, рус. достига́ть, настига́ть, стараж.-рус. достигнути, достизати, польск. ścigać ’гнаць; дапільноўваць’, stignąć ’дагнаць, дасягнуць’, чэш. stíhat ’пераследаваць, гнаць; сачыць’, stíhnouti ’дагнаць; нагнаць’, славац. stihať ’тс’, серб.-харв. сти̏зати ’даганяць, дасягаць’, сти̏гнути ’дагнаць, дасягнуць’, славен. stígniti ’дагнаць, нагнаць’, балг. сти́гам ’дасягаць, даганяць’, сти́гна ’дасягнуць, дагнаць’, макед. стигну́ва ’даганяць, дасягаць’, сти́гме ’дагнаць, дасягнуць’, ст.-слав. постигнѫти. Прасл. *stigti, *stignǫti роднаснае літ. steĩgti ’закладаць’, лат. steigt ’спяшацца’, гоц. steigen ’ступаць’, ням. steigen ’узвышацца; расці’, ст.-інд. stighnóti ’падымаецца’, грэч. στοτχος ’рад’; усе да і.-е. *steig‑ ’крочыць, ступаць, уздымацца’; гл. Траўтман, 285–286; Мюленбах-Эндзелін, 3, 1059; Міклашыч, 323; Фасмер, 3, 760 з іншай літ-рай; Махэк₂, 577; Бязлай, 3, 327; Борысь, 613; ЕСУМ, 5, 414.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)