ю́нга, ‑і, м.

Падлетак на судне, які рыхтуецца стаць матросам і вывучае марскую справу, а таксама малодшы матрос у некаторых замежных флотах.

[Ням. Junge — хлопчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карабі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Тое, што і карабін ​1. [Дзед] размахваў карабінкай, якою падарыў яго Сёмка-матрос. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стацця́, ‑і, ж.

У дарэвалюцыйнай Расіі — разрад, ступень у падзеле саслоўяў, званняў і пад. // Ступень звання старшыны або матроса на флоце. Матрос першай стацці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Плаўба́ ’плаванне’ (Стан.). Новаўтварэнне паводле чэш. plavba ’тс’. Ад яго пры дапамозе бел. суф. ‑(б)іт утворана таксама плаўбіт ’матрос’ (тамсама). як барацьбіт.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шко́тавы, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які мае адносіны да шкота. Шкотавы вузел. Шкотавы вугал.

2. у знач. наз. шко́тавы, ‑ага, м. Матрос, які кіруе шкотамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падва́хтавы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які павінен змяніць таго, хто стаіць на вахце. Падвахтавы матрос.

падвахтавы́, ‑о́га, м.

Той, хто назначаецца на вахту (у 1 знач.). Выклікаць падвахтавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сала́ґа ’хто фанабэрыста’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Вуснае запазычанне рус. размоўн. шутл. і зняважл. сала́га ’малады матрос; малады нявопытны салдат’, наогул ’малады нявопытны чалавек’, якое з марскога слэнга і ўзыходзіць, відаць, да папярэдняга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абхапі́цца, ‑хопіцца; зак.

Абхапіць, абняць адзін аднаго. — Хлопцы, ды гэта ж Цярэшка, мой сын, матрос з Чорнага мора! — І яны абхапіліся, трэслі адзін аднаго за плечы, грукалі кулакамі адзін аднаго па спінах. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пла́ванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. плаваць (у 1, 3, 4 знач.). // Падарожжа на судне; рэйс. Прывёз з далёкага плавання і завёў тут гэтую гульню стары матрос Міхей Парфёнавіч, заядлы ў мінулым спартсмен. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ва́хтавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да вахты (у 1 знач.). Вахтавая служба. Вахтавы журнал.

2. Які нясе вахту; дзяжурны. Вахтавы матрос.

3. у знач. наз. ва́хтавы, ‑ага, м. Той, хто стаіць на вахце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)