ле́то

1. (время года) ле́та, -та ср.;

2. в др. знач., см. лета́;

◊

ба́бье ле́то ба́біна ле́та;

ско́лько лет, ско́лько зим! ко́лькі лет, ко́лькі зім!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пача́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чне́цца; зак.

Узнікнуць, пачаць адбывацца, наступіць.

Праца пачалася.

Пачалося лета.

|| незак. пачына́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абле́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

Маладая жывёліна, якая пералетавала.

Бычок-аблетак.

◊

На аблетак (разм.) — каб аблетавала, праляжала лета (звычайна пра дровы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раздуры́цца, -дуру́ся, -ду́рышся, -ду́рыцца; зак. (разм.).

1. Стаць вельмі дураслівым, свавольным, непаслухмяным; распусціцца.

Раздурыліся дзеці за лета.

2. Пачаць амаральна паводзіць сябе; разбэсціцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аганёк², -нька́, мн. -нькі́, -нько́ў, м.

Пакаёвая расліна, якая найчасцей цвіце ярка-чырвонымі кветкамі.

Усё лета цвіце а. на акне.

|| прым. аганько́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́таваць, -тую, -туеш, -туе; -туй; незак.

Знаходзіцца дзе-н. на працягу лета.

Л. з унукамі ў вёсцы.

|| зак. перале́таваць, -тую, -туеш, -туе; -туй (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падрасці́, -расту́, -расце́ш, -расце́; -расцём, -расцяце́, -расту́ць; падро́с, -расла́, -ло́; зак.

Трохі вырасці, стаць старэйшым.

Дрэўцы падраслі.

Дзяўчаткі за лета падраслі.

|| незак. падраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́нуць, -ну, -неш, -не; кань; зак.

Бясследна знікнуць, прапасці.

К. у нябыт.

◊

Кануць у Лету (кніжн.) — быць забытым, знікнуць назаўсёды, бясследна (у грэчаскай міфалогіі: Лета — рака забыцця).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абшарпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Знасіцца, падрацца (пра адзенне).

Абшарпалася адзенне.

2. Абнасіцца, абадрацца (пра чалавека).

Абшарпаўся за лета.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ле́таваць ’праводзіць лета, жыць на працягу лета’ (ст.-дар., ганц., Сл. паўн.-зах., ТС, Др.-Падб., Гарэц.), ле́тываць, ле́тывацца (Яўс.), ля​етаваць ’тс’ (Мал.), ле̂товаць ’перажыць лета (аб пчолах)’ (Анох.). Да ле́та (гл.). Аналагічна зімаваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)