яле́йны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Прыкра ласкавы, празмерна ліслівы; штучна набожны. Ялейны выраз твару. Ялейны тон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
потруди́ться сов. папрацава́ць;
◊
потруди́тесь! патурбу́йцеся!; (будьте добры) бу́дзьце ласка́вы, зрабі́це ла́ску.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лю́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.
Разм. Ласкавы зварот да жанчыны, дзяўчыны. — Я, любка, мужчын наскрозь бачу. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́тухна, ‑ы, ж.
Разм. Ласкавы зварот да дзіцяці. [Вулька] .. над самай галавой пачула знаёмы голас: — Дзетухна мая, што гэта нясеш ты такое? Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палюбо́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Заснаваны на ўзаемнай згодзе. Палюбоўная здзелка.
2. Любоўны; ласкавы. Сярод гандлёвых гутарак і чыннасцей ішлі палюбоўныя прызнанні. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лаго́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Дабрадушны, ласкавы. Вася быў лагодным і не памятлівым на зло чалавекам. Мележ. Помню маму ў дні свят — паружавелую, гаманлівую і бясконца лагодную... Марціновіч.
2. Мяккі, прыемны. Лагодная ўсмешка. Лагодны настрой. □ Пашумліваў вецер лагодны, ласкавы. Колас. Стаяла ціхае, лагоднае летняе надвор’е. Кавалёў. У пакой улятаў лагодны шум вясковага лесу, наперабой спявалі птушкі. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зо́латка, ‑а, н.
Ласкавы зварот да каго‑н.; дарагі, любы. [Каленік] нічога не памятаў з .. варажбы, акрамя ласкавых слоў. «Саколік мой ясны, сынок, золатка маё...» Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́нку,
Разм. Ласкавы зварот да мужчыны, хлопчыка. — Сынку, — сказаў стары камандзіру, — спрытны ты хлопец. Брыль. [Бацька:] — Восенню, сынку, пойдзеш І ты ўжо вучыцца ў школу. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́ленькі, -ая, -ае.
1. Прыемны на выгляд, прыгожы.
Міленькае дзіця.
2. Блізкі сэрцу, дарагі, каханы.
М. дружок.
3. у знач. наз. мі́ленькі, -ага, м., мі́ленькая, -ай, ж. Каханы чалавек.
4. Ужыв. як ласкавы або фамільярны зварот.
Прынясі дроўцаў, м.
◊
Як міленькі (разм.) — без пярэчанняў, абавязкова.
Будзе працаваць як м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даліка́тны, -ая, -ае.
1. Ветлівы, ласкавы ў абыходжанні з людзьмі.
Гэта спакойны, д. чалавек.
2. Які патрабуе асцярожных, тактоўных адносін (разм.).
Я да вас па далікатным пытанні.
3. Складаны, тонкі, выпеставаны.
Далікатныя рукі.
Чалавек далікатнага складу.
4. Кволы, мяккі, прыемны навобмацак.
Чаравікі з далікатнай скуры.
|| наз. даліка́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)