дзю́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дзюны. Дзюнны ланцуг. Дзюнныя ўтварэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пры́вязь, -і, мн. -і, -ей, ж.

У спалучэннях: на прывязі, на прывязь, з прывязі і пад.: тое, чым хто-н. прывязаны (рэмень, ланцуг і пад.).

Трымаць сабаку на прывязі.

Хадзіць на прывязі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

накруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навіцца, наматацца на што-н.

Ланцуг накруціўся на барабан.

2. перан. Многа, доўга пахадзіць, стаміцца ад клопатаў (разм.).

Н. за раніцу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вяры́гі ’жалезныя ланцугі, аковы, якія насілі на целе рэлігійныя фанатыкі’ (БРС, КТС), ст.-бел. верига, вериги ’ланцуг, путы’ (з XV ст.), укр. вериги, рус. вериги ’тс’, арханг. ’смецце ў зерні збожжа’, алан. ’невялікі стог сена’, ст.-рус. верига, вериги ’металічны дрот, ніць’; ’ланцуг’; ’вярыгі’; ’кайданы’ (з XII ст.), славен. veríga ’ланцуг, звяно ланцуга’; ’клямка, засаўка’, серб.-харв. вѐрига ’ланцуг’, вѐриге ’вярыгі’, макед. верига ’ланцуг’; ’горны хрыбет’, балг. верига, веруга ’ланцуг’; ’путы, аковы, кайданы’; ’ланцуг гор’; ’рад падзей’; ’бярозка палявая, Convolvulus arvensis L.’, ст.-слав. верига, утворанае ад вьрѣти (< verti ’звязваць’) пры дапамозе суф. ‑ига (Шанскі, 1, В, 59). Звязана з літ. vérti ’адчыняць, зачыняць’; ’нанізваць’, лат. vērt ’тс’, грэч. ἀείρω ’злучаю, звязваю’. Са ст.-слав. праз ц.-слав. і ст.-бел. слова прыйшло ў сучасную мову. Фасмер (1, 299) звязвае рус. верига са словам верать ’усоўваць, запіхваць, тыцкаць’. Сюды ж прымыкае вярыжны (брація вярыжная — КТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гірля́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

Кветкі і зеляніна, сплеценыя ў выглядзе шырокай істужкі, а таксама наогул арнамент такой формы ці доўгі рад, ланцуг чаго-н.

Г. з дзеразы.

|| прым. гірля́ндавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шварто́ў, ‑това, м.

Трос або ланцуг для прывязвання судна да прычальных прыстасаванняў. Прымацаваць швартовамі. Аддаваць швартовы.

[Ад гал. zwaartouw.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́корный мор., техн. я́карны;

я́корная обмо́тка эл. я́карная абмо́тка;

я́корная цепь я́карны ланцу́г.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́льчаты в разн. знач. ко́льчатый;

к. ланцу́г — ко́льчатая цепь;

к. шаўкапра́д — ко́льчатый шелкопря́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

око́вы

1. (кандалы) уст. кайданы́, -но́ў ед. нет; ланцугі́, -го́ў, ед. ланцу́г, -га́ м.;

2. перен. ако́вы, -ваў ед. нет; (путы) пу́ты, -таў; ланцугі́, -го́ў, ед. ланцу́г, -га́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэле́, нескл., н.

Аўтаматычны прыбор, што замыкае або размыкае электрычны ланцуг пры пэўных умовах, на якія гэты прыбор павінен рэагаваць.

[Фр. relais.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)