◎ Кі́чаўка ’купіна, накапаны курган зямлі’, ’тычка’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. кіч.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валато́ўкі ’могілкі’ (Касп.). Да валатоўка ’курган’, параўн. аналагічнае ўтварэнне множнага ліку могілкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
векаве́чны, ‑ая, ‑ае.
Які існуе многа вякоў; спрадвечны. Векавечны бор, курган. Векавечная дружба. □ Гераічная барацьба лепшых сыноў рабочага класа падарвала ўстоі самаўладства, устоі векавечнай цемры, няволі. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кі́рган ’шматок пашы ці сенажаці, ці лесу сярод палёў’ (Нар. лекс.). Да курган (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.
1. Месца для захавання на зіму агародніны.
К. бульбы.
2. Насып са слупам як межавы знак.
На мяжы лесу з полем стаялі капцы.
3. Насып, курган.
4. звычайна мн. Смерць, пагібель, канец (разм.).
Тут яму і капцы.
|| прым. капцо́вы, -ая, -ае (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Круга́н ’чыстае сухое месца сярод лесу, звычайна пясчанае, пясчаны ўзгорак’ (Яшк.), ’куча, гурба’ (Сцяшк. Сл.). Гл. курган.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раскапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Капаючы, раскідаць, разрыць што-н.
Р. снег.
Р. курган.
2. перан. Дэталёва разабрацца ў чым-н.; знайсці.
Р. цікавыя матэрыялы ў архіве.
|| незак. раско́пваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раско́пванне, -я, н. і раско́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ледаві́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і ляднік. Калісьці, да ледавіка, клімат тут [на Беларусі] быў вельмі цёплы. В. Вольскі. У адным месцы ледавік пакінуў велізарную строга сіметрычную гару, быццам насыпаў курган нейкаму казачнаму багатыру. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насы́паць, -плю, -плеш, -пле; насы́п; -паны; зак.
1. што і чаго. Сыплючы, пакрыць паверхню чаго-н.; нацерушыць, рассыпаць.
Н. пяску на дарожку.
2. што і чаго. Напоўніць што-н. чым-н. сыпкім.
Н. мех аўса.
3. што. Зрабіць, пабудаваць насып з якога-н. сыпкага матэрыялу.
Н. курган.
|| незак. насыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. насы́пка, -і, ДМ -пцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Бургу́н ’курган, узгорак; купіна, грудок’ (Юрч. Сін.). Магчыма, метатэза з *бугру́н (утварэнне ад буго́р; да суфіксацыі параўн. рус. дыял. бугру́нь ’горка, узгорак’, калуж.). Параўн. бурган.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)