укра́са ж.
1. (предмет) украше́ние ср.;
2. перен. (гордость кого-л., чего-л.) краса́, украше́ние ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акве́ціць, аквечу, аквеціш, аквеціць; зак., што.
Паэт. Надаць каму‑, чаму‑н. прыгожы, прыемны выгляд пры дапамозе каго‑, чаго‑н. Не рассыплецца краса — Яна дажджом пялёсткаў белых Аквеціць новы зорны сад. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перакра́са (перэкра́са) ’непрыгожая, брыдкая дзяўчына’ (Растарг.). Да пера- і краса́ 1 (гл.). Прыстаўка пера- абазначае празмернасць дзеяння — аж да адмоўнага выніку, як у дзеясловаў перахвалі́ць, перае́сці, перасі́ліць і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кайло́, ‑а, н.
Ручны інструмент у выглядзе востраканцовага стальнога кліна на драўляным цаўі для адколвання кускоў горных парод; кірка. Тут кожны выбух, кожны ўдар кайла У грудзі непадатлівай прыродзе Дзеля таго, каб з мёртвых ажыла Краса зямлі, скаванай мерзлатою. Звонак.
[Ням. Keil.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пре́лесть ж.
1. (привлекательность) прыва́бнасць, -ці ж.; (красота) краса́, -сы́ ж., хараство́, -ва́ ср.; прыгажо́сць, -ці ж.; (пленительность) чаро́ўнасць, -ці ж.; (очарование) ча́ры, -раў ед. нет;
пре́лесть новизны́ прыва́бнасць навізны́;
пре́лесть лица́ прыва́бнасць (краса́, хараство́, прыгажо́сць) тва́ру;
что за пре́лесть!, кака́я пре́лесть! разг. яка́я краса́!, яко́е хараство́!;
пре́лести дереве́нской жи́зни хараство́ (прыгажо́сць) вяско́вага жыцця́;
2. в знач. сказ., разг. цудо́ўна;
про́сто пре́лесть про́ста цудо́ўна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уга́двацца, ‑аецца; незак.
1. Адчувацца, улоўлівацца па якіх‑н. прыкметах. На пустыры ледзь угадваліся ў цемры абрысы будучага стадыёна. Шыцік. Цені на твар клаліся мякка, рысы тонка акрэсліваліся, і, больш чым калі, угадвалася былая краса. Карпаў. Па шэрых заімшэлых рэштках сцен лёгка ўгадвалася, што гэта быў сапраўдны тыповы замак нейкіх .. нямецкіх баронаў. Ракітны.
2. Зал. да угадваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вох, выкл.
1. Выказвае здзіўленне, гора, боль, жаль, сполах і інш. пачуцці. [Шэмет:] — Пара цяпер якраз такая... Адышоўшы кіламетраў са два ад горада ўверх — вох і рыбы. Лобан. [Марка Парэмская:] — Даўненька ляжыць [Павел] за далёкім Дунаем... Вох, чаго ён не нарабіў, гітлеруга пракляты!.. Ракітны.
2. у знач. наз. во́хі, ‑аў. Вохканне, нараканне. Таму зразумелы тыя вохі і ахі, якія апанавалі дзеда, калі ён не далічыўся краса[ла]. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматфа́рбны, ‑ая, ‑ае.
1. Тое, што і шматкаляровы (у 1 знач.). Яны [каменьчыкі] шматфарбныя, бліскучыя, празрыстыя; у іх дзівосныя імёны: Халцадон, Сердалік, Нефрыт... Брыль.
2. перан. Яркі, каларытны. Шматфарбны свет у мае ўваходзіць знічкі, Каб акунуцца ў крыніцу сэрца І песняй непаўторнай празвінець. Панчанка. Шматфарбная краса формы нішто, калі ў ёй няма ніякага зместу, — такую выразную думку ўклаў у гэты верш паэт. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́годка в разн. знач. я́гадка, -кі ж.;
◊
э́то цвето́чки, а я́годки впереди́ погов. гэ́та яшчэ́ краса́ (цвет), а я́гадкі бу́дуць; гэ́та то́лькі пачы́нка, а бу́дзе й цэ́лая аўчы́нка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фарпо́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Перадавая ўмацаваная пазіцыя; умацаваны пост на граніцы. Ён [пагранічнік] пастаўлен на фарпосце, А за ім уся краса: хвоі ў шуме, кветкі ў росце І раса на каласах. Лужанін. // перан. Перадавы пункт, апора, пачатак чаго‑н. Мікола Хведаровіч прыйшоў у беларускую літаратуру ў самым пачатку 20‑х гадоў, калі наша краіна набліжалася да гістарычнага рубяжа свайго росквіту — першай пяцігодкі — і падрыхтавала трывалую эканамічную глебу для індустрыяльна-калгаснай магутнасці СССР — першага ў свеце фарпоста сацыялізма. Майхровіч.
[Ням. Vorposten.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)