вар’я́цкі, -ая, -ае.

1. Уласцівы вар’яту; такі, як у вар’ята.

В. смех.

Вар’яцкія вочы.

2. Прызначаны для вар’ята (разм.).

В. дом.

3. Крайне безразважлівы, дзікі.

Вар’яцкія ідэі, планы.

4. перан. Які характарызуецца крайняй ступенню праяўлення (па сіле, велічыні, напружанасці; разм.).

Вар’яцкая сіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

максімалі́зм, ‑у, м.

1. Празмерная, без ўліку рэальных умоў, крайнасць у якіх‑н. патрабаваннях.

2. Крайне левая паўанархічная тэарэтычная плынь сярод эсэраў, якая ўзнікла ў 1906 г.

[Ад лац. maximum — найбольшае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інквізі́цыя, ‑і, ж.

Судова-паліцэйская арганізацыя ў каталіцкай царкве, якая была створана ў 13 ст. для барацьбы з ерэтыкамі і дзейнічала крайне жорсткімі метадамі (ліквідавана ў 19 ст.).

[Ад лац. inquisitio — вышук, расследаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вар’я́т м.

1. (психически больной) сумасше́дший, умалишённый, поме́шанный;

2. (крайне безрассудный) безу́мец, безу́мный, сумасше́дший

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

настоя́тельно нареч.

1. (настойчиво) насто́йліва; (упорно) упа́рта;

2. (крайне нужно) пі́льна, пі́льна патрэ́бна;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

макарты́зм, ‑у, м.

Крайне рэакцыйная палітычная плынь у ЗША ў 50‑х гадах 20 ст., звязаная з прыняццем антыдэмакратычнага, антырабочага заканадаўства, з распальваннем антыкамуністычнай істэрыі, з узмацненнем «халоднай вайны».

[Назва паходзіць ад імя сенатара Дж. Макарці.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жо́рсткі, -ая, -ае.

1. Крайне суровы, бязлітасны, неміласэрны.

Ж. чалавек.

Жорсткая расправа.

2. Вельмі моцны па сіле праяўлення, які пераўзыходзіць звычайную меру, ступень.

Жорсткая барацьба.

Жорсткія баі.

3. перан. Строгі, такі, які не дапускае выключэнняў.

Ж. рэжым.

Жорсткія ўмовы.

4. Пра ваду, якая ўтрымлівае шмат кальцыевых і магніевых солей.

|| наз. жо́рсткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

звыштэрміно́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які прадаўжаецца звыш вызначанага тэрміну. Звыштэрміновая служба.

2. Крайне тэрміновы, неадкладны. Звыштэрміновая справа.

3. у знач. наз. звыштэрміно́вы, ‑ага, м. Ваеннаслужачы, які дабравольна застаўся на вайсковай службе пасля адбыцця абавязковага тэрміну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. Агаліцца, апусцець. Лес згалеў.

2. перан. Крайне збяднець. Казалі, быццам і сам .. [Дракула] быў некалі невялікім панам. Потым згалеў, прадаў свой фальварак і пайшоў у цівуны да пана Ясінскага. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настоя́тельный

1. (настойчивый) насто́йлівы; (упорный) упа́рты;

2. (крайне нужный) пі́льны, пі́льна патрэ́бны;

настоя́тельная необходи́мость пі́льная патрэ́ба (неабхо́днасць).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)