Пракламава́ць ’абвесціць (абвяшчаць), аб’явіць (аб’яўляць)’ (ТСБМ). З польск. proklamować ’тс’, якое у сваю чаргу ўзыходзіць да лац. proclamare < clamare ’зваць, клікаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папагрэ́ць, ‑грэю, ‑грэеш, ‑грэе; зак., каго-што і без дап.
Разм. Грэць доўга, неаднаразова; грэць многа каго‑, чаго‑н. — Не трэба зваць .. [фельчара], казаў, бывала, .. дзед. — Палажыце лепш цёплую цагліну, каб папагрэла ў бок, тады ўсё пройдзе, як рукой здыме. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Клі́каць ’голасна зваць’ (ТСБМ, Шат., Касп., Сл. паўн.-зах., Сержп., Бяльк., Яруш.), клікаць вясну ’сустракаць вясну’ (Ян.). Укр. кликати, рус. кликать, ст.-рус. кликати ’тс’, ст.-слав. клицати, балг. кликам, серб.-харв. кли̏цати, кли̏кати, славен. klícati ’тс’, ст.-чэш. kličeti ’тс’. Балтыйскія і гермайскія гукапераймальныя паралелі не маюць значэння ’зваць, клікаць’ (параўн. Фасмер, 2, 250), якое можна лічыць праславянскай семантычнай інавацыяй гукапераймальнага паходжання, з сакральнай функцыяй (параўн. клікаць вясну).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пома́нивать несов., разг.
1. (кивком и т. п.) зваць, клі́каць (час ад ча́су);
2. (голосом или приманкой) пава́бліваць, пана́джваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Называ́ты ’запрашальнік (на вяселле)’ (Мат. Гом.). Цікавае аддзеяслоўнае ўтварэнне на -аты са значэннем Nomina agentis, параўн. араты, памагаты. Да зваць (гл.), параўн. пазываты ’пасланы для запрашэння’, ’пасыльны ў судзе’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нарыца́ць ’называць?’: Нарицай, мати, Ивана своимъ сы‑ номъ (магіл., Шн. 2, 620). Запазычана са ст.-слав. нарнцати ’зваць, клікаць, называць’ (ц < Ос паводле т. зв. трэцяй палаталізацыі), гл. наракиць, нарачоны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Назоў ’назва’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.), рус. на́зовь, назовь ’назва, найменне’, на́зыв, назы́в ’тс’, чэш. název ’тс’, серб.-харв. на́зив ’тс’, макед. назив ’тс’. Аддзеяслоўны назоўнік ад *nazъvati, *nazyvatiy гл. зваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́зва ’выклік, павестка’, ’паведамленне’ (ТСБМ, Касп., Сл. ПЗБ), пазыва́ць ’выклікаць’, ’запрашаць’ (Сл. ЦРБ). Аддзеяслоўны назоўнік ад ст.-бел. позвать ’выклікаць у суд’ (1423) < *pozъvati, гл. зваць. Словаўтварэнне, як у назва < назваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пеў (пев) ’спяванне маткі ў пчолаў’ (Анох.). Рэгіянальны архаізм, звычайна адваротны дэрыват спеў. Да паць ’спяваць’ (гл.) < прасл. pūti ’тс’. Заканчэнне -ντ > , як у zovb ’кліч, гуканне’, zevb ’зеў’, параўн. зваць. зяваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клі́каць, клічу, клічаш, кліча; кліч; незак.
1. каго (што). Голасна зваць, прасіць прыйсці, адгукнуцца.
К. на ратунак.
К. бабулю.
2. каго (што). Запрашаць з якой-н. мэтай.
К. на вяселле.
К. на ўрачысты вечар.
3. каго-што. Заклікаць да якіх-н. дзеянняў.
К. народ на барацьбу.
4. каго (што) кім або (пры пытанні) як. Называць якім-н. імем, мянушкай (разм.).
|| зак. паклі́каць, -лічу, -лічаш, -ліча; -ліч; -ліканы (да 1 і 2 знач.).
|| аднакр. клі́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).
|| наз. клі́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)