зваць у́ , заве́ ш, заве́ ; завём, завяце́ , заву́ ць; зваў, зва́ ла; заві́ ; зва́ ны; незак. , каго (што
1. Голасам, сігналам прасіць наблізіцца.
З. на дапамогу.
2. Запрашаць куды-н.
З. у госці.
3. кім . Называць.
Яго звалі Міхасём.
|| зак. пазва́ ць , -заву́ , -заве́ ш, -заве́ ; -завём, -завяце́ , -заву́ ць; -зва́ ў, -зва́ ла; -заві́ ; -зва́ ны (да 1 і 2 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зва́ ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. заву́
завё́ м
2-я ас. заве́ ш
завяце́
3-я ас. заве́
заву́ ць
Прошлы час
м. зва́ ў
зва́ лі
ж. зва́ ла
н. зва́ ла
Загадны лад
2-я ас. заві́
заві́ це
Дзеепрыслоўе
цяп. час завучы́
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
зваць несов.
1. (каго на што, да каго, чаго ) звать (кого на что, к кому, чему ), призыва́ ть (кого на что, к чему ); мани́ ть;
з. да сябе́ дзяце́ й — звать к себе́ дете́ й;
з. дамо́ ў у го́ сці — звать домо́ й в го́ сти;
з. на барацьбу́ — звать (призыва́ ть) на борьбу́ ;
заву́ ць да́ лі да сябе́ — ма́ нят да́ ли к себе́ ;
2. (именовать ) звать, называ́ ть; (называть по имени ) оклика́ ть;
◊ успаміна́ й як зва́ лі погов. а́ й как зва́ ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зваць заву, завеш, заве; завём, завяце; незак. , каго-што .
1. Голасам або кіўком запрашаць падысці ці абазвацца; клікаць. Зваць да сябе дзяцей. □ Дзед, здаецца, нічога не чуў і не цяміў. Ён толькі катурхаў сына, будзіў, зваў яго.Колас . // Рабочыя падкідвалі бацьку ўгору, качалі на руках, звалі да сябе ў госці. Лынькоў . На маёўку ў бліжнія бары завуць сяброўку юныя сябры. А. Вольскі . // Я адплаціў народу, Чым моц мая магла: Зваў з путаў на свабоду, Зваў з цемры да святла. Купала . [Адась:] Трэба зваць сялян на дэманстрацыю, а там і на барыкады. Козел . // перан. Прывабліваць, прыцягваць. Вызначаюцца трохі шырокія далі, завуць яны да сябе сваім размахам і воляй. Чорны . Сонца.. вабіла і звала да сябе малога Янку. Бядуля .
2. Называць. Івана Сцяпанавіча і Мар’ю Сцяпанаўну Юра зваў татам і мамай... Васілевіч . Салаўіны гай, а побач — вёска, І завуць Мядзведзічы яе. Бялевіч .
•••
Памінай як звалі гл. памінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваць
1. разм клікаць ) rú fen* vt é irufen* vt é iwinken vt á nwinken vt кіўком );
2. (называць ) né nnen* vt
яго зваць заву́ ць Пётра é ter;
як Вас зваць заву́ ць ? é ißen Sie?
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Зваць Рус. звать , укр. зва́ ти , польск. zwać ’назваць’, палаб. züvĕ ’ён кліча’, чэш. zvati , славац. zvať , славен. zváti , серб.-харв. зва̏ти , балг. зова . Ст.-слав. зъвати Ст.-рус. звати ’тс’. Ст.-бел. звати ’тс’ (Скарына). Прасл. zъvati роднаснае літ. žavė́ ti ’зачараваць’, лат. zavêt ’замаўляць’, ст.-інд. hávatē ’кліча’, авест. zavaiti ’тс’, якія адлюстроўваюць і.-е. *gʼhau̯‑ , *gʼhau̯ǝ‑ ’клікаць’. Покарны , 1, 413; Траўтман , 367; Фасмер , 2, 85; Шанскі , 2, З, 75–76; Махэк₂ , 720; Голуб-Копечны , 440; Скок , 3, 666; БЕР , 1, 651.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
оклика́ ть несов. а́ ць; клі́ каць, зваць ;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́ вучы ,
Дзеепрысл. незак. ад зваць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гука́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е; незак.
1. Клікаць, зваць , падзываць. —
Мама!
Ідзі, — гукае дачка.
2. Гучна гаварыць, крычаць.
|| аднакр. гукну́ ць , -ну́ , -не́ ш, -не́ ; -нём, -няце́ , -ну́ ць; -ні́ .
|| наз. гука́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)