прадзіра́нне ср. прорыва́ние, продира́ние; процара́пывание;
2. продира́ние;
п. праз гушча́р — продира́ние сквозь ча́щу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абрасі́цца, ‑рашуся, ‑росішся, ‑росіцца.
Абмачыцца расой, змокнуць ад расы. Ішоў Алёшка праз мокры гушчар; увесь абрасіўся і дрыжаў ад холаду. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пішчу́га ’гушчар маладога лесу’ (Касп.; Станк.). Утворана пры дапамозе экспрэсіўна^ суф. ‑уга ад ∼пішч (гл. піша?) < прасл. *рьх‑/*ріх‑ ’штурхаць, вытыркацца, вылазіць, праколваючы, напіхваць’ (Мяркулава, Этимология–1976, 99–100). Параўн. таксама рус. наўг. пища ’густы лес’, тшфра ’гушчар, зараснік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
увабра́цца, убяру́ся, убярэ́шся, убярэ́цца; убяро́мся, убераце́ся, убяру́цца; увабра́ўся, -ра́лася; убяры́ся; зак. (пераважна ў прошлым часе).
1. Пранікнуць унутр чаго-н., паглынуцца, уцягнуцца.
Дзёгаць увабраўся ў юхтовыя боты.
2. Усяліцца куды-н. або забрацца, залезці куды-н. (разм.).
У. ў новую кватэру.
У. ў гушчар.
|| незак. убіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Немарэ́ч ’непраходныя месцы, нетры’ (Гарэц.), немарэча ’гушчар лесу’ (Сцяшк. Сл.). Гл. немярэча ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прасячы́ся і прасе́кчыся, ‑сячэцца; ‑сякуцца; пр. прасекся, ‑секлася; заг. прасячыся; зак.
Пракласці сабе дарогу, секучы што‑н. ці секучыся з кім‑н. Прасячыся праз гушчар лесу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непраніка́льны прям., перен. непроница́емый;
н. гушча́р — непроница́емая ча́ща;
~ная перагаро́дка — непроница́емая перегоро́дка;
~ная та́йна — непроница́емая та́йна
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́езджаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад выездзіць.
2. у знач. прым. Утрамбаваны, убіты яздой; уезджаны, наезджаны. Сцежка.. прашылася праз гушчар і выбегла на выезджаную лясную дарогу. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гушчэ́ча, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і гушчар. Пад ялінай непралазны падлесак: маладыя елкі, хвойкі, густы арэшнік ды дубовыя кусты па адхону, аж да самай вады, да лазовай гушчэчы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шалпатлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і шалпаткі. Чайка тым часам вырашыла адпачыць, — сышла на павароце са стрыжня і асцярожненька, ціха, нібы нават хітра ткнулася носам у шалпатлівы гушчар трысця. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)