весы́ ед. нет вага́, -гі́ ж., мн. ва́гі, -гаў; (с коромыслом) ша́лі, -ляў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ва́га
1. (весы) спец., обл. вага́, -гі́ ж., мн. ва́гі, -гаў;
2. (рычаг) падва́га, -гі ж., вага́, -гі́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́бегаць сов., разг. вы́бегать, обе́гать, избе́гать;
у по́шуках патрэ́бнай кні́гі ~гаў паўго́рада — в по́исках ну́жной кни́ги обе́гал полго́рода
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ска́рга ж.
1. (выражение неудовольствия) се́тование ср.;
2. (официальное заявление) жа́лоба;
◊ кні́га ~гаў і прапано́ў — кни́га жа́лоб и предложе́ний
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ *Няўчы́ць, нявчыты ’мяўкаць’ (зах.-палес., ДАБМ, к. 301). Ад мясцовага мняўчыць (мнявчыты) < мяўчыць ’тс’, суадноснага з дзеясловам кратнага спосабу дзеяння мняўкаць, падобна да яўкаць ’тс’ < мʼяўкаць з мясцовай фанетыкай, гл. мяўкаць (Крывіцкі, Рэгіян. традыцыі ва ўсх.-слав. мовах, літ. і фальклоры. Тэз. дакл. II Рэсп. канф. Гомель, 1980, 24). Параўн., аднак, і няўкаті ’тс’ (пін., Шатал.), укр. нявчити ’мяўкаць’, нявкати ’мяўкаць; крычаць (пра саву)’ і пад. Гукаперайманні, для якіх характэрна значная гукавая варыянтнасць у розных мовах, параўн. укр. пяе ’мяў’, балг. джаф ’гаў’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адцяга́ць сов., разг.
1. (долго проносить одежду, обувь) оттаска́ть;
пяць гадо́ў ~га́ў бо́ты — пять лет оттаска́л сапоги́;
2. (кончить волочить) отволочи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
злыга́ць сов.
1. сниза́ть;
2. (верёвкой, своркой) связа́ть; (плоты — ещё) сча́лить;
3. перен., неодобр. связа́ть;
нібы чорт іх ~га́ў — сло́вно чёрт их связа́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́чередь чарга́, -гі́ ж., мн. чэ́ргі, -гаў ж.;
по о́череди па чарзе́;
вне о́череди без чаргі́;
в свою́ о́чередь у сваю́ чаргу́;
пулемётная о́чередь воен. кулямётная чарга́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ста́ўры-га́ўры ‘назва міфічных істот; сабакі міфічнага князя Боя’ (Гарэц.), стаўры́, гаўры ‘назва міфічных істот’ (Др.-Падб.), стаўроўскія дзяды, ста́ўры‑гаўры ‘чацвер велікоднага тыдня’ (Інстр. 2), ‘свята 13 верасня па ст. ст., узвіжанне божае’: “На гэтае свята пякуць для кожнага члена сям’і булачкі. «Ставры гавры (кажа гаспадар) — Гаммъ (адказваюць усе члены сям’і)»” (бягом., Яшк. Мясц.); сюды ж прозвішча Ста́вар (Бірыла, Бел. антр.). Рус. ставры́ точи́ть ‘балбатаць, малоць лухту’, серб.-харв. Stȃvra, Staver (уласнае імя). Сабалеўскі (у Фасмер, 3, 742) мяркуе, што першая частка ад грэч. στανπόσ ‘крыж’. Параўн. бел. аргат. ставер ‘крыж’ таго ж паходжання (Рам., 9). Другая частка незразумелая, магчыма, проста рыфмаваная, але, улічваючы заўвагу пра сабак, мабыць, ад гукапераймальнага гаў з канчаткам як у стаўры. Гл. яшчэ Санько, Бел. міф.₂, 488–489.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сцяць I сов. сруби́ть, ссечь, снести́;
с. галаву́ — сруби́ть (ссечь, снести́) го́лову
сцяць II сов., разг.
1. (зубы) сти́снуть, сжать;
2. (губы) сжать;
◊ гаў дый зу́бы сцяў — язы́к прикуси́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)