ві́нны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да віна. Вінны пах. // Прызначаны для віна. Вінны склеп. Вінны посуд.
•••
Вінная кіслата гл. кіслата.
Вінная ягада гл. ягада.
Вінны камень гл. камень.
Вінны спірт гл. спірт.
ві́нны 2, ‑ая, ‑ае; вінен, вінна.
Разм. Тое, што і вінаваты (у 1, 2 і 4 знач.).
•••
Богу душою не вінны — тое, што і богу душою не вінаваты (гл. вінаваты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вінаваўца ’вінаваты’ (КТС). Утворана ад дзеяслова вінаваць (гл.) і суф. ‑аўца (< польск. ‑awca па аналогіі да wychowawca).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
віноўнік, вінаваты, парушальнік
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
задзі́рлівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць задзірлівага. Кныш неяк адразу абмяк і стаяў, нібы вінаваты. У вачах яго не было ранейшай задзірлівасці. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стрэ́лачнік, ‑а, м.
Рабочы, які пераводзіць стрэлкі на рэйкавым пуці.
•••
Стрэлачнік вінаваты (іран.) — ужываецца ў тых выпадках, калі ўсю адказнасць за няўдачу, катастрофу ўскладаюць на нізавога выканаўцу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вінен 1 ’павінен’ (БРС, КТС, Яруш., Шат.), ст.-бел. виненъ (з XVI ст.). Запазычана з польск. winien (Карскі, Труды, 204).
Вінен 2 ’вінаваты’ (Янк. II). Укр. ви́нен, ви́ннен, польск. winien ’тс’, славац. vinen, ст.-слав. виньнъ. Да віна 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разгульта́іцца, ‑аюся, ‑аішся, ‑аіцца; зак.
Разм. Стаць гультаём; разленавацца. — А! — трасе дзед галавою: — і самі трохі вінаваты — разгультаіліся. Была пагода, на што ўжо лепшая пагода для ўборкі? Можна было б і прыбраць... Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пра́воII вводн. сл. сапраўды́, пра́ўда;
я, пра́во, не винова́т пра́ўда ж., я не вінава́ты;
◊
пра́во сло́во прост. далібо́г.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прикоснове́нный які́ (што) ма́е дачыне́нне (да чаго-небудзь); прычы́нны (да каго, да чаго), заме́шаны (у чым), вінава́ты (у чым);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вінава́йца ’вінаваты, які абвінавачваецца, віноўнік’ (Шат., КТС), ст.-бел. виновайца ’тс’ (1580 г.); ’даўжнік’ (Гарэц., Др.-Падб., Яруш., Нас.). Запазычана з польск. winowajca, ст.-польск. winowaćca ’віноўнік’ (Булыка, Запазыч., 64; Брукнер, 622); параўн. яшчэ польск. ’мужчына, які ашукаў дзяўчыну і з’яўляецца бацькам дзіцяці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)