Вісокасць ’вышыня, узвышэнне’ (Нас.). Укр. високість ’тс’, рус. уст. высокость ’вышэйшае становішча’; ’вышыня’, ст.-рус. високость ’дадатковы дзень высакоснага года, высакосны год’ (з XII ст.), польск. wysokość ’вышыня’ і г. д. Да вісокі (гл.). Магчыма, суф. ‑асць у вісокасць (пры наяўнасці агульнабеларускай лексемы вышыня) з’яўляецца ўплывам польск. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
галавакру́жны, ‑ая, ‑ае.
Які выклікае галавакружэнне. Галавакружная вышыня. // перан. Надзвычайны, ашаламляльны. Галавакружны поспех.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высота́ в разн. знач. вышыня́, -ні́ ж.;
смотре́ть в высоту глядзе́ць у вышыню́;
го́рные высо́ты го́рныя вышы́ні;
заня́ть высоту́ воен. заня́ць вышыню́;
высота́ зву́ка физ. вышыня́ гу́ку;
высота́ треуго́льника вышыня́ трохвуго́льніка;
◊
быть на высоте́ быць на вышыні́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тана́льнасць, -і, ж. (спец.).
1. Вышыня гукаў ладу, якая вызначаецца становішчам галоўнага тону (першай ступені гамы).
2. Асноўны колер, каларыт, спалучэнне тонаў у карціне.
3. перан. Асноўная эмацыянальная настроенасць у мастацкім творы.
Лірычная т. паэмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патало́к, ‑лка, м.
Спец. Найбольшая вышыня пад’ёму лятальнага апарата. Паталок самалёта. // перан. Найбольшая магчымая норма, мяжа чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вэ́соч ’вышыня’ (Клім.). Дыялектная форма (замест высоч) да слав. vysočь (: vysokъ ’высокі’). Але хутчэй вэсоч (*высоч) — гэта скарачэнне слова тыпу ўкр. височінь ’вышыня’, таму што вэсоч, здаецца, больш нідзе не сустракаецца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падво́блачны, ‑ая, ‑ае.
Вельмі высокі, пад самыя воблакі. Падвоблачныя вяршыні гор. // Які знаходзіцца, ажыццяўляецца вельмі высока, пад воблакамі. Падвоблачная вышыня. Падвоблачны шлях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вусота́льны ’надта высокі’ (КСТ). Да высата́ ’вышыня’ з заменай ы > у пасля губных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
высачыня́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і вышыня (у 1, 2, 4 і 6 знач.). Там, далёка ў высачыні, паслалася мяккая, цёмна-сіняя навісь неба. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высь, ‑і, ж.
Прастора, якая знаходзіцца высока над зямлёй; вышыня. Я чую гул. У высях недзе Ракоча, кружыць самалёт. Колас. Арол чорны ўецца ў высі, Крыл[а]мі махае. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)