вы́рашаны

1. разрешённый; решённый;

2. разрешённый; рассу́женный;

1, 2 см. вы́рашыць 2, 3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́крыжкі, прысл.

Абл. Абхапіўшы крыж-накрыж. Каб вырашыць спрэчку, мы схапіліся з ім накрыжкі, і я ... пакаціў яго. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адфутбо́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Разм. груб. Адаслаць у другое месца, да другой асобы, адмовіўшыся вырашыць, зрабіць што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выраша́льны, ‑ая, ‑ае.

Які можна вырашыць, які паддаецца вырашэнню. Вырашальная праблема. // Найбольш важны, асноўны; рашаючы. Вырашальны момант. Вырашальны год пяцігодкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што і з інф. У думках вырашыць зрабіць што-н.

З. важную справу.

Задумала ехаць заўтра ў Полацк.

2. што. У думках выбраць, вызначыць што-н.

З. цотны лік.

|| незак. заду́мваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Рашы́ць, рэшы́ць ’прыйсці да заключэння; вырашыць, надумаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’развязаць, вырашыць (задачу)’ (Янк. 3.), ’патраціць, ліквідаваць, зрасходаваць, знішчыць’ (Янк. 3., Мат. Маг., ТС), рэшы́цца ’пазбавіцца, страціць’ (Растарг.). Параўн. рус. реши́ть ’вырашыць’, укр. ріши́ти ’вырашаць, пазбаўляць, губляць’, каш. řešëc ’вязаць’, чэш. řešit, славац. riešiť, харв. riješiti, серб. ре́шити ’тс’, славен. rešiti ’развязаць, выратаваць’, балг. реша́ ’вызначыць, вырашыць’, ст.-слав. рѣшити ’вызваліць, вырашыць’. Прасл. *rěšiti з š, перанесеным з ітэратыва *resjati, параўн. балг. реся́ ’рашаць’, в.-луж. rozrisać, rozrěsać ’вырашаць’, гл. Махэк₂, 531; БЕР, 6, 233, 239. У славянскіх мовах прасочваецца сумяшчэнне семантыкі ’выратаваць’ і ’пазбавіць’, параўн. славен. nas reši оd zlega, што, магчыма, звязана са ст.-інд. reşáуаtі ’ён робіць шкоду, карае’, rişyati, reşati ’пацярпелы, пашкоджаны’. У гэтым выпадку семантыка слав. *rěšiti развівалася ад ’пакараць, пазбавіць чагосьці’ да ’пазбавіць, страціць’. Другое значэнне ’прыходзіць да выніку, развязваць праблему’ прасочваецца ў балтыйскіх мовах: літ. raišýti ’прывязаць’, лат. ràisît ’вырашаць; развязваць’, гл. Сной, 618; Бязлай 3, 174; гл. таксама Фасмер, 3, 479; SEK, 4, 230–231 (Борысь значэнне ’развязваць’ выводзіць з ’вязаць’ у выніку дэпрэфіксацыі першаснага прэфіксальнага *orz‑rěšiti ’развязаць’ > *rěšiti ’развязваць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ваці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Вырашыць (вырашаць) што‑н. галасаваннем (у парламенце, на сходзе). Ваціраваць дзяржаўную пазыку. Ваціраваць давер’е.

[Ням. votieren.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пореши́ть сов., прост.

1. (принять решение) рашы́ць, вы́рашыць;

2. (убить, прикончить) зні́шчыць, прыко́нчыць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

предреши́ть сов.

1. прадрашы́ць, вы́рашыць (напе́рад);

2. (предопределить) прадвы́значыць, вы́значыць (напе́рад); (обусловить) абумо́віць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Размеркава́ць ’раздзяліць, падзяліць’ (ТСБМ, Др.-Падб.), ’вызначыць паслядоўнасць’, ’падлічыць, вырашыць’ (ТСБМ). Ад меркава́ць (гл.). Развіццё семантыкі ішло ад ’працэс разумовай дзейнасці’ > ’вынік гэтай дзейнасці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)