павыбіра́цца сов. (о многих)
1. в разн. знач. вы́браться;
2. (уйти) убра́ться;
1, 2 см. вы́брацца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павыбіра́цца, ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Выбрацца адкуль‑н., перабрацца куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Неўзабаве ўсе Ярмаліцкія пазабудоўваюць хаты і павыбіраюцца ў іх. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невыла́зны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, па якому цяжка прайсці, з якога цяжка выбрацца; непраходны. Невылазная гразь.
2. перан. Такі, ад якога цяжка, немагчыма вызваліцца. Невылазныя даўгі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замары́цца, ‑маруся, ‑морышся, ‑мерыцца; зак.
Стаміцца, знясіліцца. Мама замарылася, жнучы ад рання. Брыль. Зноў ішлі і зноў спрабавалі выбрацца з яра. Урэшце замарыліся і селі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́жанец, ‑нца, м.
Чалавек, які пакінуў месца свайго жыхарства з прычыны вайны або стыхійнага бедства. З заходняй стараны даходзілі сюды бежанцы, якім пашанцавала выбрацца з агню нямецкіх бамбардзіровак. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́драцца, ‑дзеруся, ‑дзерашся, ‑дзерацца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адарвацца. Выдраўся ліст з кнігі.
2. Разм. Выбрацца з цяжкасцю адкуль‑н. Выдрацца з зарасніку на паляну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шква́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца шквалам, са шкваламі (у 1 знач.). Шквальны вецер. □ Надыходзіла ноч, шквальная, ліўневая. Шыцік.
2. Моцны, масіраваны (пра стрэльбу). Выбрацца з акопа нельга было пад такім шквальным агнём. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́везці, -зу, -зеш, -зе; -вез, -зла; -зі; зак., каго-што.
1. Везучы, аддаліць, адправіць куды-н., за межы чаго-н.
В. бярвенне з лесу.
В. дзяцей за горад.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выручыць, дапамагчы выбрацца з цяжкага становішча (разм.).
Вывез шчаслівы выпадак.
|| незак. выво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць.
|| наз. вы́ваз, -у, м. (да 1 знач.) і вы́вазка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым. вывазны́, -а́я, -о́е (паводле 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ёрзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і ёрзаць. Чалавек, на якога наваліліся Сцяпан і Юзік, ёрзаўся пад сподам, стараючыся выбрацца наверх. Чорны. Там, дзе вісеў кажух, у запечку за перагародкай нехта біў цвёрдымі нагамі аб падлогу і ёрзаўся. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́біць, ‑біць; безас. зак., каму.
Абл. Прыйсці ў галаву, навесці на думку зрабіць што‑н. нечаканае. — Собіла ж мне выбрацца ў гэткае разводдзе ў дарогу, — дакараў сябе англічанін. Сачанка. Кастусь дзівіўся і недаўмяваў: собіла ж некалі вось так сяліцца людзям. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)