кані́кулы, ‑аў; адз. няма.

Перапынак у занятках, які даецца навучэнцам для адпачынку. Летнія канікулы. □ Як толькі ў школе закончыліся заняткі і ў вучняў малодшых класаў пачаліся канікулы, .. [Лявонка] на другі ж дзень пагнаў разам з дзедам у лес калгасны статак. Шуцько. Набліжаліся зімовыя канікулы вучняў, і можна было адлучыцца на час са школы. Шахавец.

[Ад лац. caniculae.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праэкзаменава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго.

1. Прыняць экзамен у каго‑н. Праэкзаменаваць вучняў.

2. і без дап. Экзаменаваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

круглаве́рхі, ‑ая, ‑ае.

З круглым верхам. Іван Уладзіміравіч павёў потым вучняў да круглаверхай, падобнай на добрую капу сена, вартаўнічай будкі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Семпітэ́рня, сэмпітэрня ‘задніца (з жаргону вучняў)’ (Нас.). Рус. дыял. з семінарысцкага жаргону семпите́рня ‘тс’. Паводле Абрэмбскага (LP, 4, 180), з польск. sempiterna < лац. sempiternus ‘заўсёдны’. Семантыка тлумачыцца тым, што гэта частка цела заўсёды адказвае за правіннасці; так ужо Насовіч — Нас., 577; Зяленін, РФВ, 54, 116; Фасмер, 3, 599.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.

2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.

Класны ж.

|| прым. журна́льны, -ая, -ае.

Ж. запіс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эўры́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

1. Сукупнасць даследчых метадаў, якія выкарыстоўваюцца для адкрыцця раней невядомага.

2. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, дыялогаў, які стымулюе ў вучняў развіццё актыўнага пошуку рашэнняў, а таксама тэорыя такой методыкі.

|| прым. эўрысты́чны, -ая, -ае.

Эўрыстычныя метады навучання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Звярнуцца да многіх з адным і тым жа пытаннем. Апытаць суседзяў. // Выклікаць па чарзе (вучняў) для праверкі ведаў. Апытаць вучняў. // Зрабіць допыт каму‑н. Апытаць падсуднага. □ [Веразоўскі:] — Злодзей ты, Макар, і шэльма, якіх мала... Па закону я павінен апытаць цябе, скласці пратакол і пасадзіць за крадзеж. Чарнышэвіч.

2. Разм. Знайсці што‑н., распытваючы. Апытаць кватэру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагрузі́ць, -ужу́, -у́зіш, -у́зіць; -у́жаны; зак., каго-што.

1. Грузячы, перамясціць.

П. збожжа з машыны ў вагоны.

2. Нагрузіць празмерна.

П. воз.

П. вучняў дамашнімі заданнямі (перан).

|| незак. перагружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. перагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

|| прым. перагру́зачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Перагрузачныя работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзённік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Запісы аб бягучых справах, падзеях, у якіх удзельнічаў ці быў іх сведкам сам аўтар.

Д. экспедыцыі.

2. Кніга або сшытак з такімі запісамі.

3. Спецыяльны сшытак для запісу зададзеных урокаў і адзнак аб паспяховасці і паводзінах вучняў.

|| прым. дзённікавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падраху́нак, ‑нку, м.

1. Агульная сума.

2. Вынік (якой‑н. дзейнасці, заняткаў і пад.). Скончыўшы навучанне і перагледзеўшы работы вучняў, Лабановіч часта падводзіў падрахункі дню. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)