заступі́ць
1. (место) заня́ть;
2. (на што)
3. (на што) приступи́ть (к чему); заступи́ть; стать;
4. (стать на пути) прегради́ть;
5.
6. (перешагнуть) переступи́ть;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заступі́ць
1. (место) заня́ть;
2. (на што)
3. (на што) приступи́ть (к чему); заступи́ть; стать;
4. (стать на пути) прегради́ть;
5.
6. (перешагнуть) переступи́ть;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спрэ́чка
1. спор
2. (перебранка) спор
3. только
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
схапі́цца
1. (взяться рукой) схвати́ться, ухвати́ться;
2. (
3. (о вяжущих, клейких веществах) схвати́ться;
4.
◊ с. за галаву́ — схвати́ться за́ голову
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
строй (
1.
2. (комплект одежды) наря́д, убо́р;
○ рассыпны́ с. —
◊ вы́йсці (вы́весці, вы́быць) са стро́ю — вы́йти (вы́вести, вы́быть) из стро́я;
уступі́ць у с. —
стаць у с. — стать в строй
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́воI
всео́бщее избира́тельное пра́во усеагу́льнае вы́барчае пра́ва;
пра́во на труд, на о́тдых, на образова́ние пра́ва на пра́цу, на адпачы́нак, на адука́цыю;
име́ть пра́во мець пра́ва;
води́тельские права́ вадзі́цельскія правы́, правы́ кіро́ўцы;
◊
по пра́ву па пра́ве;
с по́лным пра́вом з по́ўным пра́вам;
в пра́ве ма́ю (ма́еш, ма́е) пра́ва, ма́юць правы́;
на права́х (кого, чего) на права́х (каго, чаго);
на пти́чьих права́х на птушы́ных права́х;
на ра́вных права́х на ро́ўных права́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шлях,
1.
2. больша́к, тракт;
○ Мле́чны Шлях — Мле́чный Путь;
тармазны́ ш. — тормозно́й путь;
шляхі́ зно́сін — пути́ сообще́ния;
◊ апо́шні ш. — после́дний путь;
цярні́сты ш. — терни́стый путь;
на пра́вільным ~ху́ — на ве́рном пути́;
на ~ху́ — (да чаго) на пути́ (к чему);
стаць на ш. — (чаго)
кружны́м (абхо́дным) ~хам — око́льным (обходны́м) путём;
накірава́ць (наста́віць) на пра́вільны ш. — напра́вить (наста́вить) на пра́вильный путь;
стая́ць на пра́вільным (няпра́вільным) ~ху́ — стоя́ть на ве́рном (ло́жном) пути́;
па ~ху́ найме́ншага супраціўле́ння — по пути́ наиме́ньшего сопротивле́ния;
вы́браць ш. — избра́ть путь;
сысці́ са (свайго́) ~ху — сойти́ с (со своего́) пути;
стаць на ~ху́ — стать на пути́;
пракла́сці (пралажы́ць) ш. — проложи́ть доро́гу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
путь
1.
зи́мний путь зі́мняя даро́га;
са́нный путь са́нная даро́га;
во́дный путь во́дны шлях;
пути́ сообще́ния шляхі́ зно́сін;
избра́ть путь че́рез го́ры вы́браць шлях це́раз го́ры;
путь сле́дования даро́га, маршру́т, шлях;
око́льным путём а) кружны́м шля́хам; б)
пусти́ться в путь пусці́цца ў даро́гу;
нам по пути́ нам па даро́зе (у адну́ даро́гу);
на обра́тном пути́ па даро́зе наза́д, наза́д ідучы́ (е́дучы);
по́езд в пути́ цягні́к у даро́зе;
не сто́йте на пути́! а) (на железнодорожном) не сто́йце на пуці́!; б)
идти́ по пути́ чего́ ісці́ па шляху́ (шля́хам) чаго́;
◊
Мле́чный Путь Мле́чны Шлях;
2.
дыха́тельные пути́ дыха́льныя шляхі́;
пищевари́тельные пути́ стравава́льныя шляхі́;
3.
железнодоро́жный путь чыгу́начны пуць;
ре́льсовый путь рэ́йкавы пуць;
поста́вить по́езд на запасно́й путь паста́віць цягні́к на запасны́ пуць;
4. (способ) шлях,
ми́рным путём мі́рным шля́хам;
таки́м путём такі́м спо́сабам (шля́хам);
5.
пути́ в нём не́ было то́лку ў ім не было́;
сби́ться с пути́ а) збі́цца з даро́гі; б)
◊
жи́зненный путь жыццёвы шлях;
на ве́рном пути́ на пра́вільным шляху́ (на пра́вільнай даро́зе);
счастли́вого пути́! (счастли́вый путь!) шчаслі́вай даро́гі!;
после́дний путь (к могиле) апо́шні шлях;
на пути́ к чему́ на шляху́ да чаго́;
держа́ть путь браць кіру́нак;
идти́ свои́м путём ісці́ сваёй даро́гай;
поперёк пути́ упо́перак даро́гі;
пути́-доро́ги
забы́ть путь (куда) забы́ць даро́гу (куды);
никому́ пути́ не зака́заны ніко́му шляхі́ не забаро́нены;
напра́вить путь накірава́цца;
проби́ть себе́ путь прабі́ць сабе́ даро́гу;
проложи́ть путь пракла́сці даро́гу;
быть на пути́ (к чему) быць на шляху́ (да чаго);
встать на путь стаць на шлях;
вы́вести на путь вы́весці на даро́гу;
напра́вить (наста́вить) на и́стинный путь накірава́ць (наста́віць) на пра́вільны шлях;
стать на пути́ (чьём) стаць на шляху́ (чыім);
стать поперёк (на) пути́ (кому) стаць упо́перак даро́гі (каму);
стоя́ть на ло́жном пути́ стая́ць на няпра́вільным (памылко́вым) шляху́;
пойти́ по пути́ наиме́ньшего сопротивле́ния пайсці́ па шляху́ найме́ншага супраціўле́ння;
сбить с пути́ збіць з даро́гі (з то́лку, з тро́пу, з панталы́ку);
сби́ться с пути́ збі́цца з даро́гі (з то́лку, з панталы́ку);
избра́ть путь вы́браць шлях.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узя́ць
1.
2. задра́ть, заре́зать;
3. (пад што, на што) приня́ть (во что), подве́ргнуть (чему), взять (на что);
4. (поместить) взять, заключи́ть;
◊ у. сваё — взять своё;
у. за каўне́р — взять за ши́ворот;
у. на прыцэ́л — взять на прице́л;
у. у абцугі́ — взять в кле́щи́;
у. у рабо́ту — взять в рабо́ту;
у. у пераплёт — взять в переплёт;
у. за го́рла — взять за го́рло;
у. верх — взять верх;
у. грэх на душу́ — взять грех на́ душу;
у. быка́ за ро́гі — взять быка́ за рога́;
у. сло́вы наза́д — взять слова́ обра́тно;
узяло́ за сэ́рца — взяло́ за́ сердце;
у. за душу́ — взять за́ душу;
у. на буксі́р — взять на букси́р;
у. на му́шку — взять на му́шку;
у. на заме́тку (на каранда́ш) — взять на заме́тку (на каранда́ш);
у. бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;
у. за жыво́е — взять за живо́е;
у. за жа́бры (шчэ́лепы) — взять за жа́бры;
у. сабе́ за пра́віла — взять (положи́ть) себе́ за пра́вило;
у. курс — взять курс;
у. ула́ду — взять власть;
у. за бакі́ — взять за бока́;
у. шлюб —
у. на ланцу́г — взять на цепь;
у. го́лымі рука́мі — взять го́лыми рука́ми;
у. ле́йцы ў ру́кі — взять во́жжи в ру́ки;
у. мо́ду —: а) пова́диться; б) приобрести́ привы́чку; привы́кнуть;
у. сябе́ ў ру́кі — взять себя́ в ру́ки;
у. во́чы ў ру́кі — смотре́ть в о́ба;
што з яго́ во́зьмеш — с него́ взя́тки гла́дки;
у. ініцыяты́ву ў свае́ ру́кі — взять инициати́ву в свои́ ру́ки;
на́ша ўзяло́! — на́ша взяла́!;
ні ўцяць ні ўзяць — хоть шаро́м покати́;
чорт не во́зьме — чёрт не возьмёт;
каб яго́ чорт узя́ў — чёрт бы его побра́л;
у. нагу́ —
не́льга ў ру́кі ўзяць — нельзя́ в ру́ки взять;
у рот не ўзяць — в рот не взять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
на I
1. с
2. с
3. с
4. с
5. с
6.
7. с
на II частица на;
◊ вось табе́ і на́! — вот тебе́ и на́!;
на́ табе́! — на́ тебе́!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)