вадэві́ль, ‑я, м.
Жартоўная п’еса, у якой дыялогі чаргуюцца з песнямі. Чарот напісаў для тэатра вясёлыя народныя вадэвілі: «Мікітаў лапаць», «Сварыліся ды пажаніліся», «Слуцкая варона». Рамановіч.
[Фр. vaudeville.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць каркаць. // Каркнуць некалькі разоў запар; пракаркаць. «Кр-кр-кр! кр-р-р!» — недзе зусім блізка хрыпатым голасам закаркала варона. Зуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вараннё ’падобныя да варон птушкі’ (З нар. сл.). Да варона з суфіксам зборнасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кро́ўкач ’крук, крумкач’ (Дразд.). Параўн. літ. krauklys ’варона’, якое магло кантамінавацца з крумкач (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́ран ’звычайная варона’ (Дразд.). Па адзінкавасці фіксацыі хутчэй за ўсё — запазычанне з рус. ворон ’крумкач’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паўлі́навы павли́ний;
○ ~ва во́ка — павли́ний глаз;
◊ варо́на ў паўлі́навым пе́р’і — воро́на в павли́ньих пе́рьях
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сіваваро́нка ‘птушка Coracias garrulis L., сіваграк’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сцяшк., Жыв. св., ЛА, 1), сіваронка ‘тс’ (Арх. Федар.), сі́вая варонка ‘тс’ (ЛА, 1), сіваўро́нка ‘тс’ (Сцяшк., Нар. лекс.), сі́ўка‑варо́нка ‘тс’ (Нас., Касп., Нар. лекс., ЛА, 1), сіва́я варона ‘тс’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 1). Рус. сивоворо́нка, дыял. си́воронок, сиворо́нка; апошнія ў выніку гаплалогіі з сивоворон(ок) (Фасмер, 3, 616). Ад сівы і варона, гл. (Праабражэнскі, 2, 283; Фасмер, там жа). Ніканчук (БЛ, 9, 59) адмаўляе этымалагічную сувязь з варона — хутчэй гэта субстытуцыя слова грак, гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пу́ганый пу́жа́ны; (напуганный) напало́ханы, напужа́ны;
◊
пу́ганая воро́на и куста́ бои́тся посл. пу́жа́ная варо́на і куста́ баі́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кракаво́ран ’груган’ (ТС). Магчыма, адзін са слядоў лакальнага гоцкага уплыву. Пра гоцкія назвы для Corvidae мы нічога не ведаем, але верагодна, што яны супадалі з паўночнагерманскімі, дзе krakr ’воран’, kraka ’варона’. Ясныя сляды германскага (гоцкага) уплыву мы знаходзім у кашубскім арэале. Параўн. адпаведна славін. krak ’воран’, кашуб. kraka ’варона’ (Мартынаў, Бел.-польск. ізал., 96).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адляце́цца сов. (летя, отдалиться) отлете́ть;
варо́на крыху́ ~це́лася і се́ла — воро́на немно́го отлете́ла и се́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)