пляме́ннік, ‑а, м.
Сын брата або сястры. Наўкол пляменнікі сядзелі, На дзядзьку пільна ўсе глядзелі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
братазабо́йца, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.
Забойца свайго брата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́ін, ‑а, м.
Пра здрадніка, злачынца (з біблейскага падання пра Каіна, сына Адама, які забіў свайго брата Авеля).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цукрава́рня, ‑і, ж.
Разм. Невялікі цукраварны завод. [Бацька:] — Я вось купіў у матчынага траюраднага брата, у Кроера, цукраварню. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абсупо́ніваць ’абыгрываць’ (Нас.) да супоня, супоніць (гл.). Відаць, семантычна звязана з супоніць ’біць супоняй’ і ’біць (наогул)’. Параўн. «Глядзі, як вашага брата супоняць» (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
буква́р, ‑а, м.
Кніжка для першапачатковага навучання грамаце. Чытаць буквар. □ Ад старэйшага брата, другакласніка Міхася, Петруську застаўся буквар. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трыві́нка ‘братавая, жонка брата’ (Сл. Брэс.), трывы́нка ‘тс’ (кобр., Нар. лекс.), трыві́нкі ‘ятроўкі’ (жабін., ЛА, 3), втрывынкы́ ‘тс’ (кобр., там жа). Да ятроўка (гл.), што генетычна ўзыходзіць да прасл. *jętry, Р. скл. адз. л. jętrъve ‘ятроўка’. Хутчэй за ўсё, ад памяншальна-ласкальнай формы *ятрывінка, параўн. палес. ўтривінка ‘жонка мужавага брата’ (Дзендзялеўскі, Бел.-укр. ізал., 25), з адпадзеннем пачатковага я‑ (< прасл. *ję‑), каб пазбегнуць падабенства з ятрыць ‘раздражняць’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сямікла́снік, ‑а, м.
Вучань сёмага класа. [Валерка] пасля брата Валодзі, які служыць у радах Савецкай Арміі, — старэйшы ў сям’і, сямікласнік. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апазна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што (афіц.).
1. Пазнаць па якіх-н. прыметах, адзнаках.
А. у знаёмых брата былых суседзяў.
А. свае рэчы.
2. Устанавіць тоеснасць асобы або рэчы пры судовым следстве.
А. мёртвага.
|| незак. апазнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; наз. апазнава́нне, -я, н.
|| наз. апазна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пляме́нніца, ‑ы, ж.
Дачка брата або сястры. Дзедава пляменніца была ўжо не маладая: здаровая, грузная, з бледным прыпухлым васпаватым тварам. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)