асяда́ць несов.
1. в разн. знач. оседа́ть;
2. перен. (становиться тише) притиха́ть;
1, 2 см. асе́сці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апаўзці, асесці.
Грунт асунуўся.
2. Паволі апусціцца, зваліцца.
Чалавек асунуўся на зямлю ад слабасці.
3. перан. Схуднець, змарнець.
Ён з выгляду пастарэў, асунуўся.
|| незак. асо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адмуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак., што.
Спец. Аддзяліць адны часткі сумесі ад другіх, перамешваючы з вадой і даючы асесці цяжэйшым. Адмуціць вапну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; апо́ўз, апаўзла́, -ло́; -зі́; зак.
1. Спаўзці ўніз (ад цяжару), асесці.
Апаўзла зямля на беразе ракі.
2. Тое, што і абпаўзці.
|| незак. апаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і апо́ўзваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. апаўза́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Смята́нне ‘вылет пчалінай маткі (на аблёт)’ (Мат. Гом.). Параўн. рус. смётываться, смета́ться ‘аб роі, які толькі што адраіўся; пасля выхаду з вулля асесці кучкай’ (Даль, без лакалізацыі) < метать(ся) ‘кідаць(ца)’. Беларускае, відаць, з рускай, улічваючы адзінкавасць фіксацыі і лінгвагеаграфію.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паасяда́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
1. Пасяліцца, пачаць жыць, працаваць дзе‑н. пастаянна — пра ўсіх, многіх.
2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Ушчыльніўшыся, зляжаўшыся, асесці — пра ўсё, многае. Паасядалі падмуркі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уе́хаць, уе́ду, уе́дзеш, уе́дзе; уе́дзь; зак.
1. Едучы, трапіць, пранікнуць унутр.
У. у лес.
2. Праехаць які-н. шлях (разм.).
За дзень уехалі сто кіламетраў.
3. перан. Увайсці ў што-н. мяккае, сыпучае; асесці, угрузнуць.
Хата ўехала ў зямлю.
|| незак. уязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. уе́зд, -у, м.; прым. уязны́, -а́я, -о́е.
Уязная брама.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Асе́лы, асе́ласць. Рус. оседлый, оседлость, укр. осілий, осілість, осідлий, польск. osiadły, osiadłość ’тс’, славац. osadlosť ’група будоў у гаспадарцы селяніна’. Утворана ад дзеяслова асесці ’пастаянна пасяліцца’ (гл. Яруш., 200), які з прыстаўкай *о‑ ад сесці. Оселость зарэгістраваў ужо ў Статуце 1588 г. Карскі, 1, 352, адзначаючы фанетычную заканамернасць выпадзення тут ‑д‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пааб’язджа́ць, ‑ае; зак.
Разм.
1. каго-што. Аб’ехаць усё, многае або ўсіх, многіх.
2. Асесці, асунуцца — пра ўсё, многае. Так ад таго лета і зеўрае пасярод вёскі незасыпаная яма. Бакі яе пааб’язджалі, абсунуліся. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
осе́сть сов.
1. в разн. знач. асе́сці, мног. паасяда́ць;
дом осе́л дом асе́ў;
гу́ща осе́ла на дне сосу́да гу́шча асе́ла на дне пасу́дзіны;
пыль осе́ла пыл асе́ў;
осе́сть на Куба́ни асе́сці на Куба́ні;
2. (сместиться вниз) аб’е́хаць, мног. пааб’язджа́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)