намёк, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Слова або жэст, у якіх адкрыта не выказваецца думка, але мяркуецца, што пра яе здагадаюцца.
Гаварыць з намёкам.
Зразумець н.
2. перан. Слабая прымета чаго-н.
Не было ніякага намёку на дождж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
відаво́чна.
1. пабочн. сл. Напэўна, відаць, мабыць.
Ён, в., да нас сёння не прыедзе.
2. прысл. Яўна, прыметна; адкрыта.
Яны робяць усё в.
3. безас., у знач. вык. Ясна, бясспрэчна.
Было в., што чалавеку не хапае вопыту ў гэтай справе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наро́сцеж, прысл.
Разм. Адкрыта, шчыра (гаварыць, выступаць). Містэр, гавару я з вамі наросцеж, Каб пачуў мяне За акіянам народ. Карызна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчы́ра,
Прысл. да шчыры.
•••
Шчыра дзякаваць — выказваць сардэчную ўдзячнасць каму‑н. за што‑н.
Шчыра кажучы (у знач. пабочн.) — гаварыць адкрыта, гаварыць праўду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бракаро́бства, ‑а, н.
Недабраякасная работа, якая прыносіць брак (у 1 знач.). Пасля майстра цэха выступалі слесары, токары, але ніхто адкрыта не асудзіў выпадку бракаробства. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несхава́ны, ‑ая, ‑ае.
Які праяўляецца зусім адкрыта; нястоены. — Схітрыў? Так? — ціха, з несхазанай нянавісцю спытаў Віктар. Гамолка. Следчы з несхаванай цікавасцю разглядаў зухаватага лётчыка. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамаліне́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які размешчаны, ідзе па прамой лініі. Прамалінейны рух. Прамалінейныя вуліцы.
2. Які дзейнічае прама, адкрыта, па перакананню. Прамалінейны чалавек. Прамалінейны адказ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ная́ве ’сапраўды, на самай справе, у рэчаіснасці’ (ТСБМ), на́яве ’на вачах, увачавідкі’ (ТС), рус. ная́ве, наяви́, наяву́ ’на віду, яўна, бачна’, польск. na jawie ’не ў сне’, чэш. najevě ’адкрыта, яўна, у рэальнасці’, серб.-харв. на јави, балг. ная́ве ’не ў сне; яўна, адкрыта’, макед. најаве ’на віду, у рэальнасці’. Са спалучэння на і я́ве — месн. скл. назоўніка я́ва ’рэальнасць, рэчаіснасць’ (гл.), параўн. ст.-бел. наѧвѣ ў Евангеліі 1616 г. (Карскі 2-3, 76). Сюды ж ная́ўны ’прысутны, фактычны, існуючы’, ная́ўнасць ’існуючае ў рэальнасці; наяўнае ў пэўны момант’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пра́ма.
1. прысл. Па прамой лініі, у прамым напрамку.
Прайсці п.
2. прысл. Зараз жа, непасрэдна, адразу.
Пачаць гаварыць п. з парога.
Трапіць п. ў цэль.
3. прысл. Адкрыта, шчыра.
Адказаць п.
4. часц. У спалучэнні з прыназоўнікам надае ім большую дакладнасць і канкрэтнасць; проста.
Сустрэцца з кім-н. п. ў дзвярах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абстру́кцыя, ‑і, ж.
Кніжн. Метад барацьбы, пераважна парламенцкай, накіраванай на зрыў якога‑н. мерапрыемства (выступлення, пасяджэння, сходу) шляхам выкрыкаў і пад. Парламенцкая абструкцыя. // Дзеянне, адкрыта накіраванае на зрыў чаго‑н.
[Ад лац. obstructio — перашкода.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)