назграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Згрэбці нейкую (часцей вялікую) колькасць чаго‑н. Назграбаць снегу. □ Сена было зверху сухое.. Мы назграбалі сушэйшага, натапталі поўную лодку, прывезлі, амаль што набілі ім нашы палаткі. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нако́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. чаго. Корпаючы, здабыць нейкую колькасць чаго‑н. Накорпаць дробненькіх грыбоў. Накорпаць карэння.

2. перан.; што і без дап. Зневаж. Дрэнна, нядбайна што‑н. зрабіць. Накорпаць запіску.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нала́даваць і наладава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе і ‑ду́ю, ‑ду́еш, ‑ду́е; зак., што і чаго.

Разм. Шчыльна налажыць чаго‑н. у што‑н.; напакаваць. Тым часам маці наладавала поўны з верхам кошык ежы. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак., чаго.

Месячы, прыгатаваць нейкую колькасць чаго‑н. Толькі ўпраўляйся наварыць свінням, каровам, авечкам, нарэзаць, намясіць, занесці ўсім, накарміць такую пражору. Мележ. Сам [бацька Віці] злез, намясіў гліны, занёс наверх. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насмяя́ць, ‑смяю, ‑смяеш, ‑смяе; ‑смяём, ‑смеяце; зак., што і чаго.

Разм. Наклікаць што‑н. смехам (звычайна што‑н. непрыемнае). — Ой, не насмяяць бы чаго на сваю галаву! — стрымлівала ўжо сябе нават Кася. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наўця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Уцягнуць за некалькі прыёмаў унутр чаго‑н. у вялікай колькасці.

2. перан.; каго. Разм. Прыцягнуць да ўдзелу ў чым‑н. многіх. Наўцягваць студэнтаў у драматычны гурток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіметры́я, ‑і, ж.

Суразмернае, прапарцыянальнае размяшчэнне частак чаго‑н. у адносінах да цэнтра, сярэдзіны; суразмернасць, прапарцыянальнасць у размяшчэнні чаго‑н. Сіметрыя частак чалавечага цела. □ Два сукаватыя фікусы расстаўлены па кутках, дзеля сіметрыі. Лось.

[Ад грэч. symmetria.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

досто́йный

1. дасто́йны; (стоящий) ва́рты;

о́пыт, досто́йный подража́ния во́пыт, ва́рты перайма́ння;

быть досто́йным чего́-л. заслуго́ўваць чаго́е́будзь, быць дасто́йным (ва́ртым) чаго́е́будзь;

он досто́ин уваже́ния ён дасто́йны пава́гі, ён заслуго́ўвае пава́гі;

2. (заслуженный) заслу́жаны; (надлежащий) нале́жны;

досто́йная оце́нка заслу́жаная (нале́жная) ацэ́нка;

3. (почтенный) дасто́йны, паважа́ны;

досто́йный челове́к дасто́йны (паважа́ны) чалаве́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Асло́н ’прадаўгаватая пераносная лаўка’ (Нікольскі, Происхожд., 237). Утворана ва ўсходнеславянскіх мовах (рус. дыял. ослон, укр. ослін) паводле прыметы ’тое, да чаго можна прыхіліцца’ (блізкія формы зафіксаваны ў серб.-харв. і мак. ослон падтрымка, тое, на што можна абаперціся’). Супрун, Бел.-укр., ізал., 68–71. Гл. услон.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́чарадзь ’чарга’ (Шн., 2, КТС, Бяльк., Сцяшк., З нар. сл., Інстр. I). Новае запазычанне з рус. о́чередь, аб чым сведчыць ужыванне гэтага слова толькі ў адзіным значэнні ’людзі, якія размяшчаюцца ў пэўнай паслядоўнасці для атрымання чаго-небудзь’, у той час як у іншых значэннях ужываецца бел. чарга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)