засы́паць, -плю, -плеш, -пле; -сы́п; -паны; зак.
1. што. Запоўніць даверху чым-н. сыпкім.
З. роў.
2. каго-што. Пакрыць слоем чаго-н. сыпкага.
З. стол мукой.
З. пытаннямі (перан.).
3. што і чаго. Насыпаць, усыпаць куды-н. у якой-н. колькасці.
|| незак. засыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. засыпа́нне, -я, н. і засы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (у 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сало́дкі, -ая, -ае.
1. Які мае прыемны смак, уласцівы цукру, мёду і пад.
С. яблык.
2. перан. Прыемны, які прыносіць задавальненне і асалоду.
Салодкая трывога.
Не салодка (прысл.) жывецца сіраце.
3. перан. Празмерна далікатны, занадта ўважлівы і ласкавы.
Салодкая ветлівасць.
Салодкія манеры.
4. перан. Ліслівы, ненатуральны, дагодлівы.
Салодкія словы.
5. у знач. наз. сало́дкае, -ага.
Паставіць на стол салодкае.
|| наз. сало́дкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прысто́лак ’скрыня ў стале, шуфляда’ (ТС; ашм., Стан.), ’лаўка пры стале, зэдлік’ (Бяльк.), прысто́лік, прысті́лок, прысто́льнік, прыстэ́льнік ’шуфляда ў стале’ (Нар. лекс., Шатал., Сл. Брэс., Жыв. НС), прысту́лок ’шуфляда (у стале, шафе і інш.)’ (стол., Нар. лекс.). Утворана прэфіксальна-суфіксальным спосабам ад стол (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ачмара, очма́ра (экспр.) ’брудны чалавек’ (стол., Цыхун, вусн. паведамл.). Ад чмарыць ’вэндзіць, смажыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лужча́віна ’сенажатная лугавіна’ (стол., Яшк.) — кантамінаваная назва з лужа́віна ’лугавіна’ і лагчаі́на ’лагчына’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перахле́ўе (пэрэхлеўе) ’прыгуменне’ (стол., ЛА, 4). З перад‑ хлеўе < перад і хлеў (гл.).⇉·⇉·
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́скаць ’штурхаць’, ’трэсці (стол)’ (Шатал.). Відаць, да то́рскаць (гл.) са спрашчэннем спалучэння зычных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ахвя́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Уст. Які прыносіцца ў ахвяру. Ахвярная жывёла. Ахвярная кроў.
2. На які прыносяць ахвяры. Ахвярны агонь. Ахвярны стол.
3. перан. Гераічны, самаадданы. Ахвярны чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарысава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., каго-што.
1. Зрабіць малюнак, зарысоўку каго‑, чаго‑н. Зарысаваць стол. Зарысаваць каня з натуры.
2. Разм. Пакрыць малюнкамі; зрысаваць. Зарысаваць увесь альбом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напро́ці, прысл. і прыназ.
Разм. Тое, што і насупраць, насупроць. Давай далонь, сядай за стол напроці. Валасевіч. Вера сядзела напроці Максіма і не зводзіла з яго вачэй. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)