і́цвіна, ‑ы, ж.

Абл. Адзін з двух драцяных цяжоў, якія злучаюць галоўкі саней з пярэднімі капыламі. Іцвіны сцягвалі галоўкі саней, захоўваючы такім чынам іх першапачатковую форму, і ад іцвін у вялікай меры залежаў працоўны век саней. «Помнікі».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкруці́цца, ‑круціцца; зак.

1. Прымацавацца да чаго‑н. пры дапамозе шрубы, шрубавай нарэзкі. Гайка прыкруцілася лёгка. Рэйка добра прыкруцілася.

2. Разм. Раптоўна прыбыць куды‑н.; прымчацца. Не мінула двух месяцаў, як жончыны сёстры прыкруціліся ў мястэчка. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцы́ла, ‑ы, ж.

У выразе: між Сцылай і Харыбдай — (быць, знаходзіцца, аказацца і пад.) у такім становішчы, калі небяспека ці непрыемнасць пагражае з двух бакоў (ад назвы міфалагічных пачвар, што жылі па абодвух баках вузкага марскога праліва).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарата́йка, ‑і, ДМ ‑тайцы; Р мн. ‑таек; ж.

Разм. Лёгкая на двух колах павозка. Цяжка сказаць, што бацька любіў больш: грошы, якіх у яго на пачатку было, відаць, ніштавата, ці гонар — запрэжаную паркай рысорную таратайку. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрыжава́нне ср.

1. (действие и состояние) скреще́ние, пересече́ние;

2. биол. скре́щивание;

3. перекрёсток м., перепу́тье, пересече́ние;

на ~нні дзвюх даро́г — на перекрёстке двух доро́г

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

двухгадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Працягласцю ў два гады. Двухгадовая адсутнасць. Двухгадовае навучанне.

2. Узростам у два гады. Двухгадовае дзіця.

3. Які патрабуе для поўнага развіцця двух вегетацыйных перыядаў і адмірае пасля выспявання насення. Морква і капуста — двухгадовыя расліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчыпцы́, ‑оў; адз. няма.

Інструмент у выглядзе двух змацаваных па шарніры стрыжняў, які служыць для сціскання, расколвання, схоплівання, выдзірання чаго‑н. Шчыпцы для завіўкі валасоў. □ Паварушыў [дзед] шчыпцамі [ў каміне]. Сноп іскраў ірвануўся ўгору. Алесь маўчаў, гледзячы ў зыркае полымя. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Адку́ль (ст.-бел. откуль (1347) (Нас. гіст.) таксама як адсюль (гл.), адтуль (гл.) узнікла як кантамінаванне двух радоў форм адколь, адсель, адтоль і куды, сюды, туды. Параўн. прыклады аналагічных працэсаў у Бернекера, РФВ, 48, 3–4, 224–225.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Купча́сты ’з пышнай густой кронай (пра дрэва)’ (ТСБМ), ’бахматы’ (Сл. паўн.-зах.). Да купа1 (гл.). Параўн. купісты (гл.). Суфіксальная частка ‑ча‑сты складваецца з двух элементаў: ‑ча (параўн. купча ад купіць) (Сцяцко, Афікс. наз., 74) і ‑(і)сты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нада..., прыстаўка (гл. над...).

Ужываецца замест «над».

1. Перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: надалью, надап’ю.

2. Перад збегам двух зычных, у складзе якіх ёсць звычайна «р», «л», «м», «н», напрыклад: падабраць, нададраць, надагнуць, надаслаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)