сталява́р, ‑а, м.
Рабочы, спецыяліст па сталеварэнню. У кожнага ёсць свае справы, ў мяне, сталявара, — руда, З якое адменныя сплавы Звыш плана павінен я даць. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скума́ць ‘разумець, дагадвацца’ (Нас.); параўн. польск. skumać ‘вывучаць’, чэш. zkoumati ‘вывучаць, даследаваць’, славен. skumati ‘ціха, няясна выяўляць свае жаданні’, ‘мець падазрэнні на каго-небудзь’, укр. палес. скума́сни ‘нудны, паганы, страшны’ (Лысенка, ССП). З прасл. *sъkumati < ад і.-е. кораня *kou‑m‑ з s‑mobile (гл. Куркіна, Этимология–1971, 61 і наст.; Трубачоў, Труды, 1, 284). Роднасным лічыцца слав. čuti, čujǫ з зыходным і.-е. коранем *keu̯‑/*skeu̯‑ (гл. Махэк₂, 716; Бернекер, 1, 643). Не выключана сувязь з куме́каць ‘цяміць, кеміць, разбірацца, разумець’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уваткну́ць, уваткну, уваткнеш, уваткне; уваткнём, уваткняце; пр. уваткнуў, ‑ткнула; зак., што.
Тое, што і уткнуць у (1, 2 знач.). Дома, у сенцах старое хаты,.. маці ўваткнула свой серп у шчыліну над вушаком. Брыль. [Грышка] пачаў .. [начлежнікам] падпяваць, уваткyуўшы твар у каўнер кажуха. Чарот.
•••
Уваткнуць свае тры грошы — тое, што і уткнуць свае тры грошы (гл. уткнуць).
Уваткнуць свой нос (язык) — тое, што і уткнуць свой нос (язык) (гл. уткнуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асвяжы́цца, -вяжу́ся, -вяжы́шся, -вяжы́цца; -вяжы́мся, -вежыце́ся, -вяжа́цца; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць свежым (у 3 і 5 знач.), свяжэйшым.
Паветра асвяжылася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аднавіцца, паднавіцца.
Веды асвяжыліся.
3. Аднавіць свае сілы, бадзёрасць (на свежым паветры, пасля купання і пад.; разм.).
А. ў рэчцы.
А. халодным напіткам.
|| незак. асвяжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. асвяжэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
удаскана́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш дасканалым.
Навыкі ўдасканаліліся.
2. у чым. Павысіць сваё майстэрства ў якой-н. галіне, свае веды і пад.
У. ў гульні на скрыпцы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развіцца, стаць вельмі ўспрымальным, вострым (пра пачуцці і пад.).
Густ удасканаліўся.
|| незак. удаскана́львацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. удаскана́льванне, -я, н.
|| наз. удаскана́ленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нязру́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць нязручнага (у 1 знач.). Нязручнасць жылля. // Абставіны, якія робяць што‑н. нязручным; недахоп. Побыт на невялікім рачным буксіры, вядома, мае свае нязручнасці. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабажы́цца, ‑бажуся, ‑божышся, ‑божыцца; зак.
Паклясціся імем бога, каб пацвердзіць свае словы. Ліпніцкі пабажыўся, што нікому не данясе... Чарот. Усе ўтрох пабажыліся, што гэта шчырая праўда. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падазва́ць, падзаву, падзавеш, падзаве; падзавём, падзавяце; зак., каго.
Жэстам, голасам папрасіць наблізіцца. Дзед Талаш ціха падазваў да сябе двух чалавек з свае каманды — Купрыянчыка і Нупрэя. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязлі́кі, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены характэрных адметных рыс; шэры, невыразны. Як ні стараліся акцёры ажывіць свае ролі, нічога з гэтага не атрымалася, вобразы так і засталіся бязлікімі. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́гадзя, прысл.
Зараней, наперад. Не за гарамі была гарачая пара сяўбы. І людзі загадзя рыхтаваліся да яе. Курто. [Аленка] загадзя сабрала свае кнігі.. і чакала дня ад’езду. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)