зарулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак.

Тое, што і заруліць (у 1 знач.). // Наогул загнаць куды‑н. машыну, рулюючы. [Валера] дабраўся ўжо да горада, заруляваў у двор аўтобуснай станцыі. Перад апошнім рэйсам у яго ёсць у запасе каля сарака мінут. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нада..., прыстаўка (гл. над...).

Ужываецца замест «над».

1. Перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: надалью, надап’ю.

2. Перад збегам двух зычных, у складзе якіх ёсць звычайна «р», «л», «м», «н», напрыклад: падабраць, нададраць, надагнуць, надаслаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыфра́з, ‑а, м. і перыфра́за, ‑ы, ж.

Выраз, які з’яўляецца апісальнай перадачай сэнсу другога слова або выразу (напрыклад, «цар птушак» замест «арол»). У «Баладзе аб уральскім ганку» А. Вялюгіна танк называецца «сынам Урала». Гэта і ёсць перыфраз. А. Макарэвіч.

[Грэч. períphrasis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́тніца, ‑ы, ж.

Разм. Хлеб, спечаны з прасеянай мукі; сітны хлеб. [Валодзя] купіў акраец сітніцы. Чорны. Калі праходзілі міма пякарні і адтуль дыхнула цёплым, хмельным пахам сітніцы, Алесь успомніў, што ў кішэні ў яго ёсць яшчэ недзе адна «лагермарка». Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарасні́к, ‑а, м.

Разм.

1. Перадавы рабочы, які прымяняе скарасныя метады работы. А быць майстрам сва[ёй] справы, авалодаць тэхнікай, якая ў цябе пад рукамі, гэта і ёсць — быць скарасніком. Грамовіч.

2. Спецыяліст па скарасному руху. Машыніст-скараснік. Лыжнік-скараснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усу́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Колькасць страчанага прадукта пры высыханні. Нормы ўсушкі. / у іран. ужыв. Калі ў краме ёсць нястача, Дык «усушка» там, няйначай, Ці «утруска», ці мо’ «мышы» — Так заўсёды ў актах піша. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хо́бі, нескл., н.

Разм. Якое‑н. захапленне, любімы занятак у вольны час. Можа гэта яго [Сівалоба] хобі. Ёсць жа ў яго, Антанюка, сваё хобі — паляванне. Шамякін. Па тым заняпадзе, які пануе тут [у садзе], можна меркаваць, што садоўніцтва — не маё хобі. Васілёнак.

[Англ. hobby.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штове́чар, прысл.

Кожны вечар, кожным вечарам; з вечара ў вечар. Тымі днямі Багрым штовечар выходзіў на Голыя кручы. Краўчанка. Ёсць у калгасе і дзесяцігодка, і пошта, і бальніца, і клуб, хоць невялічкі, але ўтульны, дзе .. штовечар збіраецца моладзь. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

База́рыць ’лаяць’ (Бір. Дзярж.). Параўн. рус. дыял. база́рить ’голасна размаўляць, крычаць, шумець, лаяцца’. Мабыць, вытворнае ад база́р1 (першапачаткова ’лаяцца, крычаць, як на базары’). Наўрад ці ёсць сувязь з базла́ць, базы́каць, базі́каць (гл.), рус. база́нить, базла́нить ’шумець, крычаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бружме́ль ’расліна Lonicera L.’ (Кіс.). Назва няяснага паходжання. Бружме́ль — гэта таксама ’брызгліна’. Відавочна, назва была перанесена з брызгліны на бружмель. Этымалогія слова бружме́ль няясная, ёсць шмат варыянтаў (гл. пад брызглі́на). Вопыт этымалагізавання (няпэўны!), Махэк₂, 69 (пад brslen ’брызгліна’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)