вы́думаны
1. вы́думанный;
2. сочинённый, вы́мышленный, измышлённый, вы́думанный, зате́янный; мни́мый;
~ная хваро́ба — мни́мая боле́знь;
1, 2 см. вы́думаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Радзі́мец ’прыпадак з сутаргамі і стратай прытомнасці’ (ТСБМ, Нас., Гарэц.; сен., Гіл.), ’хвароба’ (Касп.), ’невядомы злы чалавек, чорт’ (Мат. Гом.), радзі́мец (ради́мец) ’нейкая хвароба, прыпадак у немаўлят’ (Раст.), радзі́мчык ’дзіцячая хвароба’ (Інстр. 2), ’мяккае месца на цемені ў нованароджанага дзіцяці’ (Арх. ГУ), рус. роди́мчик, роди́мец ’прыпадак з сутаргамі і стратай прытомнасці’, дыял. роди́мец, роди́мое, родиманец, укр. роди́мец, роди́мчик ’хвароба’. Ад радзі́мы ’прыродны, ад нараджэння’, да радзі́ць 1 (гл.), паколькі гэта пасляродавая хвароба. Відаць, табуізаваная назва, параўн. радзі́мец ’тутэйшы чалавек’, родзімы чолове́к ’свой, блізкі чалавек’ (ТС). Версія аб паходжанні ад назвы племені радзімічы (на карысць яе прыводзіцца паданне: радзімічы — ета месныя дреўнія людзі, якія дзелылі убействы, калі хто атказуваўся ат сваіх; параўн. таксама праклён каб цябе радзіміц забіў!, гл. Яшкін, Лекс. ландш., 204–205) падаецца малаверагоднай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дыфтэры́я, ‑і, ж.
Вострая заразная хвароба, пераважна дзіцячая, якая суправаджаецца запаленнем зева, слізістых абалонак носа, гартані і агульным атручэннем арганізма. Жыццё павольна пакідала маленькае кволае цела, зламанае цяжкай формай дыфтэрыі. Шамякін.
[Грэч. dyphthérion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагрэсі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Паступова ўзмацняцца, павялічвацца. Хвароба прагрэсіруе.
2. Удасканальвацца, ісці па шляху прагрэсу. Каліноўскі разумеў, што грамадскае жыццё не стаіць на адным месцы, яно развіваецца, прагрэсіруе. Лушчыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гумо́зны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гумы 2. Гумозная пухліна.
гумо́зны 2, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да гумозу. Гумозная хвароба.
2. Які змяшчае ў сабе гумі. Гумозны пластыр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзёр, адру, м.
Заразная, пераважна дзіцячая, хвароба, якая суправаджаецца высыпкай, запаленнем дыхальных шляхоў і гарачкай. Галена мела моцнае здароўе. Перахварэўшы ў маленстве на адзёр, яна пасля нават і не кашлянула ніколі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парша́, ‑ы, ж.
1. Заразная хвароба звычайна на скуры галавы пад валасамі, пры якой з’яўляюцца струны і рубцы. // Разм. Струпы, высыпка на целе.
2. Захворванне сельскагаспадарчых раслін, якое характарызуецца паверхневым пашкоджаннем тканак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мы́шкі ’хвароба ў каня’ (смарг., ігн., Сл. ПЗБ), ’запаленне залоз’ (лепел., КЭС), мышкі хапілі ’хвароба статку, колікі’ (КЭС, лаг.). Укр. мишка ’міжвольнае паторгванне мышцы’, рус. мышка ’пухліна, запаленне падсківічнай залозы’, ’пухліна ў пахах жывёл’, калуж. ’колікі’. Бел.-рус. ізалекса. Да мышка ’мышца’ошш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талі́й ’хвароба авечак’: талій на овац напаў (драг., Ск. нар. мовы). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́карабкаться сов., разг., прям., перен. вы́карабкацца; вы́караскацца;
так одоле́ла хворь, что едва́ вы́карабкался так прыці́снула хваро́ба, што ледзь вы́караскаўся;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)