хваро́ба, -ы, мн. -ы, -ро́б, ж.

1. Парушэнне нармальнай дзейнасці арганізма, недамаганне.

2. перан. Дрэнная схільнасць да чаго-н.; недахоп.

Гультайства — гэта х.

|| прым. хваро́бны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Хваробныя мікробы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

хваро́ба ж.

1. боле́знь, неду́г м.; не́мощь, хворь;

2. перен. (недостаток) боле́знь;

○ го́рная х. — го́рная боле́знь;

марска́я х. — морска́я боле́знь;

бро́нзавая х. — бро́нзовая боле́знь;

кесо́нная х. — кессо́нная боле́знь;

жамчу́жная х. — жемчу́жная боле́знь;

гісто́рыя ~бы — исто́рия боле́зни;

жано́чыя ~бы — же́нские боле́зни;

прамянёвая х. — лучева́я боле́знь;

слано́вая х. — слоно́вая боле́знь;

со́нная х. — со́нная боле́знь;

цукро́вая х. — са́харная боле́знь;

я́звавая х. — я́звенная боле́знь;

◊ па́нская х. — ба́рская боле́знь;

~бы ро́сту — боле́зни ро́ста;

да хваро́бы — до чёрта;

як ка́шаль ~бе — как мёртвому припа́рка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

хваро́ба, ‑ы, ж.

1. Парушэнне нармальнай жыццядзейнасці арганізма. Дзіцячыя хваробы. Заразныя хваробы. □ Урач бачыла, што хлопчык ідзе на папраўку, ды вельмі ж марудна пакідала яго шчупленькае цела хвароба. Даніленка. Хвароба сваёй хаты не мае, а па людзях ходзіць. Прыказка.

2. перан. Недахоп. Нявытрыманасць — гэта яго хвароба.

•••

Венерычная хвароба — інфекцыйнае захворванне, якое перадаецца ў асноўным цераз палавыя органы: сіфіліс, ганарэя, шанкер.

Гіпертанічная хвароба — захворванне, якое выяўляецца ў павышэнні крывянога ціску ў артэрыяльных сасудах.

Гісторыя хваробы гл. гісторыя.

Горная хвароба — хваравіты стан, калі моташна, кружыцца галава і пад. пры пад’ёме на значную вышыню.

Жаночыя хваробы — спецыфічныя для жанчын захворванні, звязаныя з асаблівасцямі жаночага арганізма.

Кесонная хвароба — захворванне, якое ўзнікае пры хуткім выхадзе з асяроддзя з павышаным атмасферным ціскам у асяроддзе з больш нізкім ціскам (у вадалазаў, касманаўтаў).

Марская хвароба — выкліканы гайданкай хваравіты стан, які суправаджаецца болем галавы, моташнасцю.

Падучая хвароба (разм.) — эпілепсія.

Прамянёвая хвароба — захворванне, якое выклікаецца дзеяннем радыеактыўных рэчываў.

Слановая хвароба — тое, што і слановасць.

Сонная хвароба — інфекцыйнае захворванне, якое характарызуецца моцнай санлівасцю.

Унутраныя хваробы — хваробы ўнутраных органаў.

Хваробы росту — цяжкасці, якія ўзнікаюць у перыяд развіцця або асваення чаго‑н. новага (у вытворчасці, грамадскім жыцці і пад.).

Цукровая хвароба — тое, што і цукровы дыябет (гл. дыябет).

Язвавая хвароба — агульнае хранічнае захворванне, якое суправаджаецца ўзнікненнем язваў на сценках страўніка і дванаццаціперснай кішкі.

Да хваробы (груб.) — вельмі многа.

Панская хвароба — а) прытворная, несур’ёзная хвароба; б) недахопы, якасці, уласцівыя панам. [Засцянкоўцы] і фанабэрыстыя, і скупыя, і хварэюць на панскія хваробы: звысака глядзяць на тых, хто бяднейшы за іх. Якімовіч.

Як хваробе кашаль гл. кашаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хваро́ба ж мед, тс перан Kránkheit f -, -en; Léiden n -s, - (працяглая);

душэ́ўная хваро́ба Géisteskrankheit f; Gemütsleiden n -s;

зара́зная хваро́ба ánsteckende Kránkheit, Infektiónskrankheit f;

перане́сці хваро́бу éine Kránkheit dúrchmachen;

схапі́ць хваро́бу разм sich (D) éine Kránkheit hólen [zúziehen*];

у вы́падку хваро́бы im Kránkheitsfall(e);

праз хваро́бу, па хваро́бе kránkheitshalber

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

хвароба, хворасць, нездароўе; немач (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

disease [dɪˈzi:z] n. хваро́ба;

disease of childhood дзіця́чая хваро́ба

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паду́чы, -ая, -ае.

У выразе: падучая хвароба (разм.) — эпілепсія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сі́філіс, -у, м.

Заразная венерычная хвароба.

|| прым. сіфіліты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

желчнока́менный / желчнока́менная боле́знь жоўцекамянёвая хваро́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

мочека́менный / мочека́менная боле́знь мочакаме́нная хваро́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)