цэнтралізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Сканцэнтраваць (сканцэнтроўваць) у адным цэнтры; аб’яднаць (аб’ядноўваць) у адным месцы, у адных руках. Цэнтралізаваць кіраўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Найстры́ць ’навастрыць’, найстрыны ’навостраны’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Паводле Карскага (1, 159), вытворнае ад істрыць (гл.): у гаворках, якія ведаюць на месцы о ненаціскнога ў пэўных складах ы, пачатковае о ненаціскное ў некаторых словах змяняецца ў і, паколькі ы ў пачатку слоў не сустракаецца: спяць, ігарод, ігурец, імбарь — усе прыклады з паўночнага Усходу Беларусу дзе і фактычна не на месцы o, а замяніла рэдукаваны галосны, які з’явіўся на яго месцы. Аднак фіксацыя найстрыць на захадзе ставіць пад сумненне такое тлумачэнне. Магчыма, тут уплыў форм тыпу войстры, гойстры.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злачы́нства ср. преступле́ние; злодея́ние; злоде́йство;
зрабі́ць з. — соверши́ть преступле́ние (злодея́ние);
з. па слу́жбе — юр. преступле́ние по до́лжности;
◊ на ме́сцы з. — на ме́сте преступле́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лесірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец. Нанесці (наносіць) тонкі слой празрыстай фарбы на сухія месцы карціны для ўзмацнення ці відазмянення тону.
[Ад ням. lasieren.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́канне, ‑я, н.
Вымаўленне афрыкаты «дзь» на месцы мяккага «д», уласцівае беларускай мове і некаторым дыялектам рускай мовы, напрыклад: дзень, ідзі, людзі; параўн. цеканне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спамі́ж, прыназ.
Абл. Між (у 1, 2 знач.). У адным месцы .. [чалавек] спыніўся, стаў спін[а]й к лесу і спаміж кустоў глянуў на прырэчнае поле. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калама́шка ’лаянка на няўклюднага, чараватага чалавека’ (Шат.). Фармальна суадносіцца з каламашка ’воз’, ’нязграбны воз’, ’воз для перавозу цяжкасцей’ і да т. п. — значэнні, якія тлумачаць, відаць, утварэнне каламашка ’лаянка’. З разглядаемым словам суадносіцца кылымашыцца ’таўчыся, збірацца ў адным месцы’ (Бяльк.) (паводле фанетычнага крытэрыю ўтворана ад асновы каламаш‑). Семантыка, відавочна, адрозніваецца, аднак яе можна зразумець як натуральнае развіццё ’капацца, вазіцца’ > ’таўчыся на адным месцы’, > ’збірацца ў адным месцы’. Такое развіццё значэння верагоднае, паколькі ажыццяўляецца ў яўна экспрэсіўных лексемах, дзе семантыка з’яўляецца дыфузорнай і лёгка можа субстывавацца. Параўн. яшчэ пск. колымажиться ’важнічаць, фанабэрыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канта́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
1. Сутыкненне, непасрэдная блізкасць па месцы знаходжання.
Уступіць у к. з хворым.
2. перан. Цесная ўзаемасувязь, узгодненасць у дзеяннях, узаемаразуменне.
Устанавіць к.
Дзелавыя кантакты.
3. Прыстасаванне, якое забяспечвае судакрананне правадоў электрычнага ланцуга (спец.).
|| прым. канта́ктны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыжы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ы́ты; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыняцца, укараніцца.
Саджанцы добра прыжылі на новым месцы.
2. каго (што). Нарадзіць, даць жыццё дзіцяці (ад пазашлюбнай сувязі).
П. дзіця з кім-н.
|| незак. прыжыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
танцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; незак.
1. што і без дап. Выконваць танец; умець выконваць танцы.
Т. вальс.
І Халімон танцуе, калі яму шанцуе (прыказка).
2. перан. Не стаяць на месцы, пераступаць з нагі на нагу (пра коней).
|| зак. станцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)