заме́рзнуць, -ну, -неш, -не; замёрз, -зла; -ні; зак.
1. Ператварыцца ў лёд або пакрыцца лёдам, ледзяной коркай.
Вада ў вёдрах замерзла.
Рэчка замерзла.
Вокны замерзлі.
2. Загінуць ад холаду або моцна азябнуць.
З. у полі.
Пасажыры замерзлі.
|| незак. замярза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. замярза́нне, -я, н.
Пункт замярзання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зацячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́; зацёк, -цякла́, -ло́; зак.
1. Пра што-н. вадкае, цякучае: трапіць, заліцца куды-н.
Вада зацякла за каўнер.
2. Намокнуць, праняцца чым-н. вадкім.
Столь зацякла.
3. Апухнуць, ацячы.
Вока зацякло.
4. Пра часткі цела: анямець.
Ногі зацяклі.
|| незак. зацяка́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прасачы́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -о́чыцца; зак.
1. Пра вадкасць: паступова пранікнуць праз што-н.
У лодку прасачылася вада.
2. Непрыкметна і паступова прабрацца куды-н.
Разведчыкі прасачыліся ў тыл ворага.
3. перан. Пранікнуць, распаўсюдзіцца куды-н.
Прасачыліся слухі.
|| незак. прасо́чвацца, -аецца.
|| наз. прасо́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Жаве́ль (ТСБМ). З рус. жаве́ль, дзе зафіксавана з 1863 г., франц. javel, javelle з 1824 г. < eau de Javelle ’вада Жавеля’ паводле назвы мясціны пад Парыжам (зараз частка Парыжа), дзе фабрыкуецца з канца XVIII ст. гэта вада. Укр. жаве́ль, як і бел., Шанскі, 1, Ж, 272; Блох-Вартбург, 345.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мыдлі́ны ’мыльная вада, у якой ужо мылі бялізну’ (рэч., Нар. сл.). З польск. mydliny ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыжу́ха бат. ’рыжак’ (беласт., Сл. ПЗБ), ’рудая вада на балоце’ (навагр., НС). Ад ры́жы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кісе́ль, -сялю́ м., прям., перен. кисе́ль;
◊ сёмая (дзяся́тая) вада́ на кісялі́ — погов. седьма́я (деся́тая) вода́ на киселе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
губа́сты, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і губаты. Вада сцякае серабрыстымі струменьчыкамі з губастай пысы [лася], з шырокай шыі, з мокрых бліскучых бакоў. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́метр, ‑а, м.
Прыбор, пры дапамозе якога бярэцца вада з розных глыбінь прыроднага вадаёма для вызначэння яе хімічных і фізічных уласцівасцей і інш.
[Грэч. báthos — глыбіня, metreō — мераю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́жаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад заразіць.
2. у знач. прым. Напоўнены хваробатворнымі мікробамі або шкоднымі рэчывамі. Заражанае насенне. Заражаная вада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)