прытамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.
Разм. Стаміцца, прыстаць. У два рады пастаўлены тут лаўкі на роўнай адлегласці адна ад другой, каб было дзе пасядзець у добрае надвор’е людзям, калі прытомяцца шпацыруючы. Колас. Ужо і рукі ад цяжкага кошыка забалелі, і ногі прытаміліся, і адпачыць зноў захацелася, а знаёмай дарогі ўсё не было і не было. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмежава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. абмежаваць, абмежавацца.
2. Тое, што стрымлівае, ставіць каго‑, што‑н. у пэўныя рамкі. Яшчэ было многа усялякіх абмежаванняў, правіл, якія нельга было парушаць. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змярцве́ласць, ‑і, ж.
Стан змярцвелага. Нейкае здранцвенне было ў думках, змярцвеласць. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дробнапаме́сны, ‑ая, ‑ае.
Ва ўладанні якога было невялікае памесце, маёнтак. Дробнапамесны дваранін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непана́дна, безас. у знач. вык.
У выразе: каб непанадна было гл. быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ця́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Сячы. Чуваць было, як цяпалі сякеры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздзялі́ць сов., в разн. знач. раздели́ть; (на части — ещё) расчлени́ть;
харчы́ трэ́ба было́ р. на не́калькі дзён — продово́льствие ну́жно бы́ло раздели́ть на не́сколько дней;
рака́ ~лі́ла гэ́тыя во́бласці — река́ раздели́ла э́ти о́бласти;
р. тэкст на пара́графы — раздели́ть (расчлени́ть) текст на пара́графы;
р. з кім-не́будзь сваю́ ра́дасць — раздели́ть с ке́м-л. свою́ ра́дость
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свяці́цца несов.
1. свети́ться, бре́зжить;
было́ по́зна, але́ ў ха́тах ~ці́ліся агні́ — бы́ло по́здно, но в дома́х свети́лись огни́;
за рако́й ледзь-ледзь све́ціцца аге́ньчык — за реко́й чуть-чуть бре́зжит огонёк;
2. (чым) перен. свети́ться, излуча́ть (что);
яна́ ўся ~ці́лася дабро́м — она́ вся свети́лась доброто́й;
во́чы ~ці́ліся ра́дасцю — глаза́ свети́лись ра́достью (излуча́ли ра́дость)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лускаві́цінь ’мяшок, у якім адцэджваюць тварог’ (Бяльк.), рус. бран. лускави́тень ’тс’. З пчалярскай лексікі: гл. васкавень. Відавочна, спачатку было ⁺васкавіт ’мяшок, які робіць воск’, але таму, што ва ўсх.-бел. гаворках дэрываты з суфіксам ‑іт азначаюць асоб па іх занятку (барацьбі́т, сяўбі́т), да васкавіт быў далучаны суфікс ‑ень (як берасцень ’збанок, гаршчок, аплеценыя бяростай’). Пры ад’ідэацыі лексемы луска ’адходы’ в‑ было заменена ў л‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́стрыгуць ’выставіць, высунуць’ (Сцяц., зэльв.). Запазычанне з польск. wystryhnąć ’накіраваць, выправадзіць, выставіць; модна, прыгожа апрануць’, якое, відавочна, было збліжана фанетычна з стрыгчы, выстрыгчы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)