Суш ’сухое без дажджоў надвор’е, засушлівы час, засуха’ (ТСБМ, Ласт., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ’што-небудзь пазбаўленае вільгаці, сухое (галінкі, паверхня зямлі)’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’сухая вашчына (пчаліныя рамкі з сотамі без мёду)’ (ТС; івац., жытк., Нар. сл., Скарбы, Сцяшк.), ’вашчына’ (брасл., шуміл., Сл. ПЗБ), сушь ’тс’ (Сл. Брэс., Анох.). Рус. сушь ’сухое надвор’е, засуха’, польск. susz, в.-луж., н.-луж. suš ’суш’, чэш. souš ’суша’, славац. súš ’суш’, славен. sȗš ’суша’. Прасл. *suxь, да сухі (гл.), што мае дакладны адпаведнік у літ. sausis ’сухая пара’ (Аткупшчыкоў, Этимология–1984, 193), параўн. літ. saũsis ’студзень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абраві́та ’абавязкова, няўхільна’ (Бяльк.), ’прама’ (Раст.). Трубачоў лічыць няясным (Слав. языкозн., V, 176). Да абравітар. Параўн. бел. беластоц. obrewiter не вагаючыся, без цырымоніі’ < лац. breviter ’коратка’ (Зданцэвіч, Тэксты, 38). Гл. Мартынаў, БЛ, 1972, 2, 74.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Немала́ду (німала́ду) ’невядома’ (Янк. 1), ’без прычыны, немаведама за што’ (Некр.), немаладу́ ’невядома; вельмі многа’ (саліг., гл. Мат-лы науч.-теор. конф. Мин. пед. ин-та. Мн., 1966, 9). Са спалучэння няма́ ла́ду, гл. лад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саўмі́ла, соўмэ́ла ’чалавек, які соўгаецца без мэты’ (драг., Нар. лекс.). Ад *соўмаць з суф. ‑іла, параўн. укр. совману́ти ’толкнуть, піхнуць’, совма́нитися ’рухацца, хадзіць туды і сюды’, якое, магчыма, да *sovati (гл. соваць). Няясным застаецца ‑м‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
здоро́воI межд. (приветствие) прост. здаро́ў (здаро́ва), як ма́ешся, до́бры дзень;
◊
за здоро́во живёшь без дай прычы́ны, ні з таго́ ні з сяго́;
подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
беси́ться
1. шале́ць;
2. перен., прост. шале́ць; (неистовствовать) вар’ява́цца; (приходить в крайнее раздражение) раз’ю́швацца; (злиться) злава́цца, злава́ць, (резвиться без удержу) дурэ́ць;
◊
беси́ться с жи́ру шале́ць з раско́шы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загуби́ть сов.
1. разг. загубі́ць; (уничтожить — ещё) зні́шчыць, мног. пазнішча́ць;
загуби́ть челове́ка загубі́ць чалаве́ка;
загуби́ть тала́нт загубі́ць та́лент;
2. (истратить без пользы) прост. змарнава́ць, зглумі́ць, загубі́ць, стра́ціць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́чередь чарга́, -гі́ ж., мн. чэ́ргі, -гаў ж.;
по о́череди па чарзе́;
вне о́череди без чаргі́;
в свою́ о́чередь у сваю́ чаргу́;
пулемётная о́чередь воен. кулямётная чарга́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пренебрега́ть несов.
1. (проявлять пренебрежение) грэ́баваць; (относиться с презрением) пагарджа́ць;
2. (оставлять без внимания) не звярта́ць ува́гі (на каго, што);
пренебрега́ть сове́том не звярта́ць ува́гі на пара́ду;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дакла́д I м.
1. в разн. знач. докла́д;
д. аб пахо́джанні чалаве́ка — докла́д о происхожде́нии челове́ка;
справазда́чны д. — отчётный докла́д;
ён у дырэ́ктара з ~дам — он у дире́ктора с докла́дом;
без ~да не ўвахо́дзіць — без докла́да не входи́ть;
2. офиц. (письменное заявление) представле́ние ср.; докла́д;
д. аб пераво́дзе на но́вую паса́ду — представле́ние о перево́де на но́вую до́лжность
дакла́д II м., порт., сапож. прикла́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)