адкапа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Капаючы, вызваліцца з-пад таго, чым засыпаны; выбрацца наверх. Адкапацца з-пад снежнага абвалу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запо́зненасць, ‑і, ж.

Затрымка, спазненне. Запозненасць у скліканні сходу атрымалася ад таго, што доўга не ўдавалася адшукаць .. хаты. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пя́тніца, ‑ы, ж.

Пяты дзень тыдня.

•••

Сем пятніц на тыдні у каго — пра таго, хто часта мяняе свае рашэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пату́ль, пату́ле ’дасюль’, ’да таго часу’ (Мал., ТСБМ, Мядзв., Нас., Шат.). Рус. потуль, потуля, потуле, славац. poťul, poťul. Да прасл. po‑ (> па‑) і toli/tolě, якое ў бел. і інш. слав. мовах змяніла карэннае ‑о‑ на ‑и‑ пад уплывам сіноніма tudy (як покуль пад уплывам вакалізму сіноніма kudy) (ESSJ SG, 2, 578). Сюды ж: патуль‑таго ў выразе патуль‑таго і быў = рус. и был таков (Анім., дад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паве́сціся сов. повести́сь;

здаўна́ так павяло́ся — безл. и́здавна так повело́сь;

◊ з кім павядзе́шся, ад таго́ і набярэ́шся — посл. с кем поведёшься, от того́ и наберёшься

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́е-че́й мест. сяго́-таго́, некато́рых, чые́-нічые́;

в ру́кописи есть ко́е-чьи́ замеча́ния у ру́капісе ёсць заўва́гі некато́рых (чые́-нічые́).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́е-что́ мест. сёе-то́е, род. сяго́-таго́, што-не́будзь, род. чаго́-не́будзь; што-нішто́, род. чаго́-нічаго́; см. что​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бо́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Вялікая драўляная або жалезная цыліндрычная пасудзіна з двума плоскімі днішчамі.

Дубовая б.

Саліць агуркі ў бочцы.

2. Старая руская мера вадкіх і сыпкіх цел, роўная сарака вёдрам (каля 490 літраў).

Б. жыта.

3. Фігура вышэйшага пілатажу: поўны абарот самалёта вакол яго падоўжнай восі.

◊

Бяздонная бочка (разм.) —

1) пра тое, што патрабуе вялікіх затрат і не акупляе сябе;

2) пра таго, хто можа выпіць многа спіртнога і не ап’янець (неадабр.).

Бочка з порахам — неадступная пагроза, вялікая небяспека.

Нясе як з бочкі (разм., неадабр.) — моцна патыхае ад таго, хто выпіў спіртнога.

|| памянш. бо́чачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. бо́чкавы, -ая, -ае.

Бочкавое піва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пападгніва́ць, ‑ае; зак.

Разм. Падгнісці — пра ўсё, многае. Пападгнівалі штыкеціны. □ [Нікан] .. давёў бацькаў млын да таго, што нават крылы пападгнівалі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўтара́ста, ліч. кольк.

Лік, колькасць, роўная ста пяцідзесяці. [Перагуд:] Ад таго месца, дзе ты застанешся, да нямецкага бліндажа метраў паўтараста. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)