спа́цыр, ‑у, м.
Абл. Шпацыр. [Галаўня:] — Хадзем у кантору. — Чаго? — нахмурыўся Дыба. — У мяне ж работа. — Здаецца, і я не на спацыр выйшаў. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́бля, рабе́ба, рабе́ля ’работа, дзеянне’ (слаўг., Яшк.). Экспрэсіўныя ўтварэнні: робля ад робіць ’рабіць’, як купля; рабе́ба — відаць, калька з балтыйскіх моў, параўн. лат. darbība ’дзеянне’, iedarbība ’уплыў’; рабе́бля — утварылася ў выніку кантамінацыі папярэдніх лексем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяздро́тавы, ‑ая, ‑ае.
Работа якога ажыццяўляецца без выкарыстання дротавых прыстасаванняў (для прыёму і перадачы гукаў, сігналаў і пад.). Бяздротавая сувязь. Бяздротавы тэлеграф. Бяздротавы тэлефон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дабрая́касны, ‑ая, ‑ае.
1. Добры, прыгодны па якасці. Дабраякасны матэрыял. Дабраякасная работа.
2. Спец. Які не пашыраецца і паддаецца лячэнню; проціл. злаякасны. Дабраякасная пухліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́парыцца, ‑рыцца; незак.
1. Спыняцца, спыняць сваю дзейнасць (пра машыну, механізм). // перан. Разм. Затрымлівацца ў сваім руху, развіцці. Работа стопарыцца.
2. Зал. да стопарыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паслу́га ’слугі’, ’дзеянне, учынак, якія прыносяць карысць, дапамогу каму-н.’, паслу́гі ’аплачваемая работа для задавальнення чыіх-небудзь патрэб’ (ТСБМ, Нік. Очерки; Нас.). Укр. послу́га ’паслуга’, ’слуга’, рус. послу́га ’паслуга, служба на каго-н.’, ’заслуга’, ’выкананне прыгонных работ, шарварак’, польск. posługa ’выкананне работы заказчыка, гаспадара’, posługi ’нясталая, часовая работа’, ’прыслуга’, чэш. posluha ’паслугі’, ’служанка’, ’пасыльны’, славац. posluha ’праца прыслугі’, серб.-харв. по̏слуга ’прыслуга, абслугоўваючы персанал’, ’абслугоўванне’, ’пракат’, макед. послуга ’абслугоўванне’, ’пракат’. Утворана ад дзеяслова poslužiti < služiti < sluga. Магчыма, самастойнае ўтварэнне ў паасобных славянскіх мовах. Сюды ж паслу́жка ’паслуга’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Даспе́хі ’даспехі’ (БРС). Рус. доспе́хи ’тс’, таксама ’работа, майстэрства’. Паводле Трубачова (Эт. сл., 5, 83), прасл. слова (з іншай семантыкай у іншых слав. мовах), якое ўтворана ад дзеяслова *dospěti. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 83.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мазня́ ’няўмела намаляваная карціна, неахайна напісаны тэкст; дрэнная, няўмелая работа’, ’лёгкія ўдары’, ’няўмелая, з промахамі стральба’ (ТСБМ, Нас.). Відаць запазычана з рус. мазня́ ’тс’. Да ма́заць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 58–59).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзе́йнасць, -і, ж.
1. Заняткі, праца ў якой-н. галіне.
Гаспадарчая д.
Педагагічная д.
Навукова-даследчая д.
2. Сукупнасць дзеянняў, мерапрыемстваў якога-н. прадпрыемства, установы і пад.
Д. бібліятэкі.
Д. школы па выхаванні моладзі.
3. Работа, функцыянаванне якіх-н. органаў арганізма або дзеянне сіл прыроды.
Д. сэрца.
Д. вулкана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сяло́, -а́, мн. сёлы і (з ліч. 2, 3, 4) сялы́, сёл, н.
1. Вялікая вёска, гаспадарчы і адміністрацыйны цэнтр сельскага раёна для навакольных паселішчаў, а таксама любы населены пункт негарадскога тыпу.
Працаўнікі сёл.
2. зб. Сельская мясцовасць, яе жыхары.
Культурная работа на сяле.
|| прым. се́льскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)