Карпа́ць1 ’калупаць, павольна рабіць што-небудзь’ (Нас., Янк. III, Мал., Гарэц., Др.-Падб.). Гл. корпаць.

Карпа́ць2 ’укараціць што-небудзь’ (Др.-Падб.). Гл. кірпаты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кро́пка1 ’грыбная начынка пірага (Малч.). Гл. крапаць2 ’начыняць, фаршыраваць’.

Кро́пка2 ’метка, след, плямка’ (ТСБМ, Нас.). Гл. крапаць1 і крапіць ’капаць, пырскаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лушпе́кы ’лупіны сланечніка, гарбуза і да т. п.’ (малар., Нар. лекс.). Да лушпа́ (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 37), як лупе́ка ’тс’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лічба́н ’старажытная бронзавая манета; якая ўжываецца цяпер у прывесках на каралях’ (Нас.). Да лічма́н1 (гл.). Назіраецца другаснае збліжэнне да слова лі́чба (Слаўскі, 4, 243).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мац! — выклічнік ад дзеяслова ма́цаць (гл.) (Нас.; мсцісл., Нар. лекс.). Укр. мац! ’тс’, балг. мац! ’мазь!’, мар. mac! ’бац!’. Бел.-укр. ізалекса. Да ма́цаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мярка́с ’мерка’ ў прымаўцы: чаркас, мяркас ’чырканём па мерцы’ (Нас.). Жартаўлівае (экспрэсіўнае) утварэнне ад мераць і суфікса ‑ас (аб ім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 62).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нааста́так ’нарэшце, у канцы’ (Яруш.), на аста́так ’нарэшце’, на аста́тку ’у рэшце рэшт’ (Нас.). Ад аста́так, параўн. укр. наоста́нку, наоста́нці ’нарэшце, у канцы’, гл. астацца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Набра́нка1 ’вымова, прачуханка’ (Нас., Байк. і Некр.). Відаць, ад рус. набранить ’насварыцца’.

Набра́нка2 (ныбрянка) ’сукенка з куплёнага (набранага) тавару’ (Бяльк.). Ад набраць ’купіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Непрыто́мны ’які страціў прытомнасць, знаходзіцца ў бяспамяцтве’ (Нас., Нік., Оч., Касп., Варл., Сл. ПЗБ, БРС, ТСБМ), ’які не кантралюе свае паводзіны’ (ТС). Ад прыто́мны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Не́ча ’няма чаго’ (Бяльк.), нечё ’тс’ (Нас.), рус. пена ’тс’. З нечага ’тс’ з выпадзеннем г: нечаа > неча, параўн. ча < чаго (Карскі 2-3, 84).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)