торопли́вый

1. (склонный, привыкший торопиться) паспе́шлівы, обл. хапатлі́вы;

торопли́вый челове́к паспе́шлівы чалаве́к;

2. (быстрый, поспешный) паспе́шны, паспе́шлівы; шпа́ркі;

торопли́вые движе́ния паспе́шныя (паспе́шлівыя, шпа́ркія) ру́хі;

торопли́вые шаги́ паспе́шныя (паспе́шлівыя, шпа́ркія) кро́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

холосто́й в разн. знач. халасты́;

холосто́й вы́стрел халасты́ стрэл;

холосто́й челове́к халасты́ чалаве́к;

холосто́й ход маши́ны техн. халасты́ ход машы́ны;

холосто́й шкив техн. халасты́ шкіў;

холосто́й патро́н воен. халасты́ патро́н;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Лапшу́к, лопшук ’маруда, нерашучы чалавек’, лапшун ’нязграба, недарэка’, лапун, лапунішчэ ’нягоднік, валацуга’ (ТС). Да лапах. Гл. таксама лапута, лапшакі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лаўка́ч ’пранырлівы чалавек, які ўмее выгадна ўладкаваць асабістыя справы’ (ТСБМ), ’дзялок, махляр’ (Яўс.). Да лоўкі (гл.). Параўн. лаўчак ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Маклак ’надта поўнае дзіця’ (докш., Янк. Мат.), ’неахайны’ (Касп.), макляк ’нязграбны чалавек’ (рэч., Мат. Гом.). Роднаснае з вахла́к (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Махаме́ла, мохаме́ла ’павольны, непаваротлівы чалавек’ (ТС). З укр. хаму́ла ’тс’ з прэфармантам ма‑. Параўн. укр. махаму́ла ’цяльпук, мяла’ (Нікан.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Падлыга́ла ’які дапамагае ілгаць’ (Нас.), падлыжнік ’падлізлівы, угодлівы чалавек’ (Чачот). Рус. падлыгала ’ілгун’. Да *падлыгаць < лыгаць. Гл. лыга©.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прала́за ’пранырлівы чалавек, прайдзісвет, спрытнюга’ (ТСБМ). Рус. прола́за ’тс’. Дэрыват ад пралазіць < лазіць. Семантыка аналагічная пройда, прайдоха і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Піскульга́ ’чалавек, які мае пісклявы голас’ (Бяльк.). Утворана ад піск (гл.) і суфіксаў з негатыўным адценнем -у//’ і ‑га.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скрак ‘худая запушчаная жывёліна’ (гродз., ЖНС), ‘худы занядбаны чалавек’ (бяроз., Ск. нар. мовы). Няясна. Магчыма, суадносіцца з храк (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)