Verbum

малі́тва, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. У веруючых: тэкст, які чытаецца, калі звяртаюцца да Бога ці святых.

Чытаць малітву.

2. Маленне, звяртанне з малітвай да Бога, святых.

М. скончылася.

|| прым. малі́твены, -ая, -ае і маліто́ўны, -ая, -ае.

М. спеў.

сядзя́чы, -ая, -ае.

1. Такі, які сядзіць.

Убачыць сядзячага зайца.

2. Такі, які бывае, калі сядзяць.

Заснуць у сядзячай позе.

3. Звязаны са знаходжаннем на адным месцы; маларухомы.

Сядзячая работа.

4. Прызначаны для сядзення (разм.).

У аўтобусе 40 сядзячых месц.

абма́цаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

1. Памацаць з усіх бакоў з мэтай агляду; уважліва агледзець.

Доктар абмацаў хворага.

2. перан. Знайсці, намацаць, выявіць, шукаючы; высачыць, выведаць.

А. яблыкі ў торбе.

Бяда, калі абмацаюць бандыты.

|| незак. абма́цваць, -аю, -аеш, -ае.

падкало́ць¹, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы; зак.

1. што. Закалоўшы ці прыкалоўшы, прымацаваць.

П. дакументы.

2. перан., каго (што). Сказаць што-н. з’едлівае, непрыемнае (разм.).

П. суседа.

|| незак. падко́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падко́лка, -і, ДМ -лцы, ж. і падко́лванне, -я, н.

пракало́ць, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі; -ко́латы; зак., каго-што.

Колючы (гл. калоць¹), зрабіць у чым-н. скразную адтуліну, праткнуць.

П. паперу шылам.

П. шыну.

|| незак. прако́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прако́лванне, -я, н. і прако́л, -у, м.

|| прым. прако́лачны, -ая, -ае (спец.).

лёда... (а таксама леда...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая пішацца, калі націск у другой частцы падае не на першы склад і ўжыв. са знач.:

1) які мае адносіны да лёду, напр.: лёдагенератар, лёдазасцярога, лёдазабеспячэнне, лёдаўтварэнне;

2) які ўтрымлівае лёд, напр., лёдагрунтавы.

які́, -а́я, -о́е; займ.

1. пыт. і адносны. Абазначае пытанне пра якасць, уласцівасць, прымету чаго-н.

Якое сёння надвор’е? Не ведаю, якое сёння чысло.

2. у клічных сказах. Абазначае ацэнку якасці каго-, чаго-н., выражае захапленне, здзіўленне, абурэнне і пад.

Які сад!

Якая бяда!

Які нягоднік!

3. Пры рытарычным пытанні ці ў рэпліцы ў адказ абазначае адмаўленне: ніякі, зусім не.

Які з яго паляўнічы? Ай, які там заработак.

Мала атрымалі.

4. неазнач. Тое, што і які-небудзь (у 1 знач.; разм.).

Праз якую гадзіну пад’едзе і бацька.

◊

Калі што якое (разм.) — калі здарыцца што-н. нечаканае, узнікнуць якія-н. цяжкасці, непрыемнасці.

Які б ні быў (разм.) — які хочаш, любы; такі, які ёсць, калі іншага няма, іменна такі.

Які-ніякі (разм.) — хоць які-н., няхай нязначны, не надта добры.

Якое-ніякое жыллё, а сваё.

Які яшчэ? (разм.) — ужыв. ў знач. «які» для ўзмацнення пытання.

Акучнік забраў Сяргей. — Які яшчэ Сяргей?