падпа́свіч, ‑а, м.

Абл. Падпасак. Каля скацінкі падпасвіч з жалейкаю Ходзіць навокал ды йграе сабе. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перы...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «каля», «вакол», напрыклад: перыгелій, перыкард.

[Ад грэч. perí — каля, вакол.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узбярэ́жная, ‑ай, ж.

Тое, што і набярэжная. Зараз стаю на ўзбярэжнай каля папрабіванага асколкамі конніка. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ад’е́здзіць сов., в разн. знач. отъе́здить;

а. свой тэ́рмін — отъе́здить свой срок;

машы́на ~дзіла каля́ ста ты́сяч кіламе́траў — маши́на отъе́здила о́коло ста ты́сяч киломе́тров

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Панадво́рак ’двор каля жылога або адміністратыўнага будынка’ (ТСБМ, Шат., Янк., Гарэц.), панадво́рку ’па панадворку’ (ТС). З па і надворак (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

завіха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Рабіць што‑н. вельмі старанна, рупліва. Ля адной платформы завіхаліся людзі на чале з Ваўчком — яны прыладжвалі з бярвення і дошак сход[ы] для машын. Хадкевіч. Зімою ў гэтым пакоі вучыліся чацвёрты і пяты класы, а летам завіхаліся служанкі: мылі, сушылі і прасавалі настаўніцкую бялізну. Лобан.

2. каля каго-чаго. Горача выяўляць сваю прыхільнасць, адданасць каму‑, чаму‑н. Завіхацца каля сям’і. □ Пантагрыні ж вельмі патрэбна была дапамога, таму ён і завіхаўся каля свайго заакіянскага госця. Маўр. // Заляцацца да каго‑н., упадаць за кім‑н. Гэтая прыгажуня з першага ж дня пачала неяк занадта шчыра завіхацца каля ўрача. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

костёр​I м.

1. аго́нь, род. агню́ м., во́гнішча, -шча ср., касцёр, -стра́ м.;

развести́ костёр раскла́сці аго́нь;

сиде́ть у костра́ сядзе́ць каля́ во́гнішча (каля́ агню́);

пионе́рский костёр піяне́рскі касцёр;

сжига́ть на костре́ спа́льваць на агні́ (на кастры́);

2. (поленница) обл., спец. касцёр, -стра́ м.;

3. горн. касцёр, -стра́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хозя́йничать несов.

1. (вести хозяйство) гаспада́рыць; ухо́джвацца (каля чаго);

дочь хозя́йничала по до́му вме́сто ма́тери дачка́ гаспада́рыла до́ма (ухо́джвалася каля́ до́му) заме́ст ма́ці;

2. перен. (распоряжаться) гаспада́рнічаць, гаспада́рыць, распараджа́цца;

хозя́йничать в чужо́м до́ме, как в своём гаспада́рнічаць (гаспада́рыць, распараджа́цца) у чужо́й ха́це, як у сваёй (у чужы́м до́ме, як у сваі́м);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ву́змежжа ’ўскраіна поля каля мяжы’ (слаўг., Яшк.). Ад узме́жжа (гл.) з в пратэтычным у выніку пераносу націску на прыстаўку і дээтымалагізацыі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лі ’каля’ (Мядзв., Бяльк., Касп.), ’над, з’ (браг., Мат. Гом.) у выніку дысіміляцыі з ля < для (гл. ESSJ SG, 1, 107).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)