Памяшка́нне ’месца, дзе жыве, размяшчаецца хто-, што-н.’ (ТСБМ). З польск. pomieszkanie ’тс’, дзе ад mieszkać ’жыць, знаходзіцца дзе-н.’ (Брукнер, 335).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ракава́ць ’жыць на працягу года’ (Нас., ЛП). Ад рок ’год’ па мадэлі век > векаваць. Сюды ж ракавы́ ’гадавы’ (Нас., Сл. рэг. лекс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́дшыб у выразе: жыць на водшыбе ’адасоблена, убаку’ (БРС, Шат.). Рус. отшиб, укр. відшіб. Да *адшыбіць (гл., напр., шыбаць); параўн. рус. отшибить, отшиб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кватэ́раваць ’часова жыць у каго-н., наймаючы кватэру, памяшканне’ (КЭС, лаг., Янк. I), ’размяшчацца, быць на пастоі (пра войска)’ (ТСБМ). Гл. кватэра 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міжыт ’малако ў каровы перад цяленнем’ (ТС). З *нежыт. Параўн. рус. пери, нежить ’сукравіца’, якое з ne‑žitь. Да не і жыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мо́жна, безас. у знач. вык.
1. з інф. Ёсць магчымасць. Цяпер .. [дзікоў] можна разгледзець і без бінокля. В. Вольскі.
2. Дазваляецца. Услаўляў і слаўлю я Час наш пераможны. А чаму пра салаўя Мне пісаць не можна? Бялевіч.
•••
Жыць можна гл. жыць.
Пасаліўшы, есці можна гл. есці.
Можна сказаць гл. сказаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзіно́та ж.
1. одино́чество ср., отше́льничество ср.;
2. уедине́ние ср., уединённость;
◊ жыць на ~но́це — жить на отши́бе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
невядо́масць ж. неизве́стность, безве́стность;
жыць у ~сці — жить в неизве́стности (безве́стности);
◊ пакры́та це́мрай ~сці — покры́то мра́ком неизве́стности
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пяшчо́та ж.
1. не́га;
жыць у ~чо́це — жить в не́ге;
2. (ласка) не́жность;
мацяры́нская п. — матери́нская не́жность
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пава́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак., каго-што.
1. Вызначыць вагу, цяжар каго-, чаго-н.
П. мяхі з жытам.
П. сумку ў руцэ.
2. Узважыць усё, многае або ўсіх, многіх.
П. усю бульбу.
|| звар. пава́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)